Brighton Rock

Brighton, 1964. Het anders vredige kuststadje is herschapen tot het Napels van het Noorden: geen structureel afvalprobleem maar wel rivaliserende maffiabendes die een onderlinge strijd om macht en controle uitvechten. De zeventienjarige Pinkie Brown bevindt zich middenin dit misdaadmilieu en koestert grootse ambities. Na de moord op zijn bendeleider ziet hij zijn kans schoon om zelf de touwtjes in handen te nemen. Hij legt op zijn beurt de moordenaar om maar kan daarbij niet verhinderen dat de jonge en vooral naïeve serveerster Rose bewijsmateriaal in handen krijgt. Om te vermijden dat ze naar de politie stapt, begint hij een relatie met haar. Wanneer Rose’s werkgeefster Ida zich met de zaak gaat bemoeien gaan de poppen aan het dansen.

Brighton Rock is een adaptatie van de gelijknamige bestseller van Graham Greene uit 1938. In 1947 werd het boek een eerste keer verfilmd met de jonge Richard Attenborough in de rol van Pinkie. Voor deze nieuwe versie opteerde regisseur Rowan Joffe ervoor het verhaal in de tijd vooruit te schuiven tot 1964. Niet zonder reden: het was het jaar waarin Britse tieners zich voor het eerst lieten gelden op economisch, cultureel en fysiek vlak. In Brighton vonden rellen plaats tussen oude rockers en jonge modernisten. Gokken werd gelegaliseerd, wat de georganiseerde misdaad een boost gaf. Ten slotte liep in 1964 een juridisch tijdperk op z’n einde: een jaar later zou de doodstraf formeel worden afgeschaft in Groot-Brittannië. Al deze ingrediënten samen zorgden voor een explosieve maatschappelijke context die zich nu perfect leent voor het verhaal dat Brighton Rock brengt.

De hoofdbedoeling van Joffe was een moderne film noir af te leveren en daar slaagt hij aardig in. Met criminaliteit en moord als uitgangspunt slaat hij alvast de juiste toon aan. Maar ook andere elementen doen het plaatje kloppen. Pinkie is zonder meer een antiheld die zijn puberale onzekerheid verbergt onder een masker van stoerdoenerij. Hij geeft weinig om menselijke relaties en laat zich enkel leiden door zijn criminele aspiraties. Sam Riley heeft dit uitstekend begrepen en zet de rol met verve neer. Afhankelijk van de lichtinval doet zijn staalharde blik denken aan een kruising tussen Leonardo Di Caprio en Kyle Maclachlan. Het is precies deze mimiek die de kijker het grootste deel van de film in het ongewisse laat over de ware aard van zijn personage.

De antagoniste is van een heel andere slag. Rose is een wereldvreemd meisje opgetrokken uit een brok goedgelovigheid en onderdanigheid. Pinkie maakt haar tegelijk bang en nieuwsgierig. Uiteindelijk verliest ze zich volkomen in haar liefde voor hem. Aanvankelijk kwam rijzende ster Carey Mulligan in het vizier voor de rol maar finaal werd voor de veelbelovende Andrea Riseborough gekozen. Ook zij vat de essentie van haar personage knap samen. Met Pinkie gaat voor haar een heel nieuwe wereld open die haar blind maakt voor de realiteit – ook al komt die steeds dwingender aan de deur kloppen. De raad en aanmaningen van haar bazin Ida (een immer indrukwekkende Helen Mirren, die de haren voor de gelegenheid knalrood verfde) slaat ze zonder nadenken in de wind.

Brighton zelf is ten slotte ook een volwaardig personage in deze film. Alhoewel: de meeste scènes werden gedraaid in het nabijgelegen Eastbourne. De pier en de gebouwen beantwoorden er in grotere mate aan de toenmalige tijdsgeest in tegenstelling tot Brighton waar de modernisering verder doorgedrongen is. Dit neemt niet weg dat de scenografie met de typerende façades en vergezichten alleen al voor wat de sfeerschepping betreft een essentieel onderdeel van het verhaal uitmaken. Voor het overige hebben de makers hun uiterste best gedaan om de jaren 1960 (en restanten van de jaren 1950) op accurate wijze tot leven te brengen met iconische Twiggy-kapsels, minirokken en tientallen vespa’s. Het maakt van Brighton Rock meer nog dan een misdaadfilm een treffend tijdsdocument van een wonderjaar uit de Britse geschiedenis.

Alexander Verstraete Helemaal (niet) akkoord? Lees de