In A Better World

De Oscaruitreiking van 2011 was dan wel een tamme bedoening, toch viel af en toe een verrassing te noteren. Zo was het niet favoriet Biutiful die het beeldje voor beste niet-Engelstalige film mee naar huis mocht nemen, maar wel In A Better World van Susanne Bier. Dit aangrijpend drama vertelt het verhaal van twee Deense gezinnen die elk op hun manier worstelen met pijn en emoties. De jonge Christian heeft net zijn moeder verloren aan kanker en keert samen met zijn vader Claus vanuit Londen terug naar zijn grootmoeder in Denemarken. Daar maakt hij op school kennis met Elias die zwaar gepest wordt. Ook zijn gezin maakt moeilijkheden door nadat zijn vader zijn moeder bedroog. Beiden zijn arts: hij in een vluchtelingenkamp in Afrika, zij in een ziekenhuis dicht bij huis.

De Deense titel van de film is Hævnen, wat zoveel betekent als 'de wraak'. Die wordt vooral gekoesterd door Christian, die de dood van zijn moeder niet kan verwerken en in het plegen van brute gewelddaden een uitlaatklep vindt voor zijn frustraties. De doorgaans rustige Elias laat zich tegen beter weten in meeslepen en betaalt uiteindelijk een hoge prijs. Nochtans houdt zijn vader hem meer dan eens een pacifistische levenswijze voor. Toch ziet ook hij zijn dure principes zwaar op de proef gesteld in zijn vluchtelingenwerk.

De Oscar voor In A Better World is meer dan verdiend. Bier maakte een film die de donkerste menselijke emoties naar boven brengt. Door ze uit te vergroten in het zwart-wit denken van een kind, contrasteren ze sterk met de nobele humanistische idealen van de volwassenen. Op macroniveau toont de Afrikaanse insteek dat waarden en normen waar het Westen hoog mee oploopt in een andere context plots naïef of weinig praktisch worden. De beschaafde Europeaan ontdekt zowel overzee als thuis dat het goede doen niet altijd haalbaar is en heeft het daar knap lastig mee.

De personages verzeilen vaak in situaties die hun psychologisch uithoudingsvermogen op de proef stellen. Het maakt hun reacties onberekenbaar waardoor voortdurend een dreiging van hun handelen uitgaat. Nu eens slagen ze erin zichzelf te overstijgen, dan weer geven ze toe aan hun agressie. De spanningsboog wordt zo afwisselend gevierd en strakgetrokken maar nooit helemaal losgelaten.

Met In A Better World wil Bier aantonen dat rechtvaardigheid niet eenduidig is en dat goed en kwaad als yin en yang in elkaar verstrengeld zitten. Ze houdt de kijker een spiegel voor maar velt evenwel geen oordeel. En ze laat niet na te benadrukken dat ook vergeving een bijproduct van wraak kan zijn.

Alexander Verstraete Helemaal (niet) akkoord? Lees de