Agora

Gemijmer bevalt Amenábar wel. Sta ons toe om zijn nieuwste, Agora, als volgt samen te vatten: een atheïstische filosofe gaat een mentaal en fysiek gevecht aan met verschillende geloofsovertuigingen terwijl ze de ware werking van het heelal probeert te vatten, abstractie makend van politieke of religieuze motieven.

Amenábars carrière begon even beloftevol en - vooral - minder contemplatief. Bijna 15 jaar geleden schrokken we terug van zijn gruwelijk realistische horrordebuut Tesis. Nicole Kidman mocht de naïeveling uithangen in de zeer geslaagde opvolger The Others en Amenábar vervolgde met het uiterst succesvolle, maar ethisch niet bepaald eenvoudige Mar Ardento.

Agora echter gaat zoveel verder dan zijn vorige prent. Hij legt (iets te) makkelijk de link met de religieuze strubbelingen die de wereld sinds 9/11 terug teisteren. En je begrijpt dat Amenábar probeert de kerk in het midden te houden door de atheïste Hypatia (Weisz) op te voeren als rode draad en moreel geweten. Begrijpelijk dat hij zijn eigen standpunt zo neutraal en algeheel veroordelend wil houden, maar soms komt het toch wat makkelijk over om er zo met de grove kam door te gaan.

Bepaald licht voer is Agora zeker niet. Dat is geen argument om een film slecht te vinden, maar de al te eloquente pleidooien zijn er toch lichtjes over. Het is hoe dan ook al jammer dat Amenábar ervoor koos om de film in het Engels te draaien - dat was dan toch één verdienste voor Passion of the Christ. Verder zijn er nog de pathos, het overdaads en soms ongepaste heroïsme en de liefdesmotieven: het is allemaal wat te kleverig om niet te herinneren aan een vliegenvanger die je hoog nodig moet vervangen.

Amenábar bewijst daarentegen zijn moed om na vijf jaar afwezigheid terug te komen met een sandalenepos. Het beproefde genre is vooral een acquired taste, maar echt bepaald hip en trendy is het niet - en dit ondanks recente releases zoals Clash of the Titans. De ondertussen wat onwennig geworden conventies doen ons meer focussen op de interpretatie van het genre dan op de eigenlijke inhoud. De grootsheid van Amenábars beelden leidt ons vooral van de ware toedracht van zijn verhaal af dan dat ze ons erin meeslepen. Larger than life-verhalen lardeer je best met close-ups en onverwachte perspectieven die je net dichter bij je personages brengen. De tijd van de medium longshots van Ben Hur en The Ten Commandments ligt nu toch al enkele decennia achter ons.

Bravo voor de frisse durf, maar wat herschrijven aan de dialogen had geen kwaad gekund en de religieuze pathos mocht een paar niveaus lager. Wedden dat één dit over enkele jaren rond Pasen programmeert op een zaterdagnamiddag?

Beau Janssens Helemaal (niet) akkoord? Lees de