Les Misérables

Nee, gelukkig is dit niet alweer een filmversie van de roman van Victor Hugo, maar de melodramatische sociale roman uit 1862 is wel de inspiratiebron voor deze hedendaagse kijk op de klassenmaatschappij. Les Misérables is een intense politiefilm die op pijnlijke wijze illustreert dat er nog steeds een lijdend proletariaat is en ongelijkheid triestig genoeg de lont aan het kruitvat blijft in vele grootsteden.

Debuterend cineast Ladj Ly plaatst de actie in zijn vertrouwde Parijse banlieue Montfermeil, waar Hugo destijds ook de inspiratie voor zijn roman vond. De cineast verrast door als kind van de straat deze clash tussen een driekoppig politieteam en een horde onbeteugelde jongeren - kinderen zelfs - niet eenzijdig te belichten en zijn relaas tegen de verwachtingen in niet vanuit verontwaardiging te brengen. Dit broeierige drama, waarbij de handelingen van de rechtshandhavers de temperatuur graadje per graadje tot een kookpunt drijven, is geen afrekening met het machtsmisbruik dat de cineast ongetwijfeld zelf ervaren heeft, noch een wrokkig pamflet. Dat maakt de prent niet alleen onverwacht breed reflecterend op de wijze waarop mensen aan welke kant ook strijden voor een bestaan, het is vooral een relevante inbeeldbrenging van een situatie die niet één oorzaak heeft.

Dat Ly dus ergens een soort neutraliteit bekomt in de portrettering van politie en wijkbewoners van allerlei slag, ligt aan de menselijkheid die hij in zijn personages heeft gestopt. De plot bekijkt geen enkel figuur zwart-wit. De racistische flik, de haatdragende imam, de opportunistische dealer, het ondeugende straatboefje, de agent die zelf ooit een straatloper was, de moeder die niet weet waar haar zoon uithangt: allemaal hanteren ze eigen verwrongen morele codes en zoeken ze op één of andere manier naar een positie in wat stilaan een onderwereld mag genoemd worden waar het recht van de sterkste geldt, maar ze houden waarden in achting en lijken zelfs allemaal het beste voor te hebben met hun omgeving. De drie misdaadbestrijders zijn vaders of zonen, het personages van 'de burgemeester' is even dubieus als warm en zelfs de restaurantuitbater die jongeren aanzet tot radicalisering, lijkt het ergens goed te menen.

Beklemmend en relevant politiedrama dat menselijkheid vindt in grootstadproblematiek

Les Misérables schetst dus vooral hoe onze samenleving wegzakt in een moerasgebied van fluïde moraal, waar beleidsmakers en overheden liefst om heen lopen, of anders toch niet weten wat mee aan te vangen. Want terwijl dit ook een snoeiharde, beklemmende, meesterlijk in beeld gebrachte actieprent is, waarbij de authenticiteit van het scherm spat, besluipt je een onbehaaglijkheid die je tegen het eind van de prent in het oor fluistert dat al wat we net zagen op dit moment gewoon dagelijkse kost is in tal van metropolen. Dat vraagt een stevig doorspoelen na afloop, maar zelfs de zoetste wijn verguldt de brok pessimisme niet waarmee je blijft zitten. Het Hugocitaat waar de prent mee afsluit, zindert oorverdovend na.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de