The House that Jack Built

Genre: Psychologische horror | Duur: 2u35 | 2018 | Release: 17 Oktober 2018 | Land: Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Zweden | Regie: Lars Von Trier | Cast: Matt Dillon, Bruno Ganz, Uma Thurman, Riley Keough, Jeremy Davies, Sofie Gråbøl, Siobhan Fallon

Deens enfant terrible Lars Von Trier is terug van weggeweest. Nadat hij in 2011 nog persona non grata werd verklaard in Cannes, zorgde hij dit jaar opnieuw voor de nodige commotie op de Croisette met zijn nieuwste film The House that Jack Built. In deze psychologische horrorfilm schetst Von Trier het portret van een seriemoordenaar aan de hand van vijf zogenaamde ‘incidenten’. Dit zijn vijf keerpunten in het leven van Jack (Matt Dillon) die hij uit de doeken doet aan de mysterieuze Verge (Bruno Ganz).

In het eerste incident belicht Jack hoe het allemaal begon, waarbij zijn duistere kant gewekt wordt door een van de meest onuitstaanbare vrouwen ooit, subliem gespeeld door Uma Thurman. In eerste instantie juich je Jack zowaar nog toe, maar al snel krijg je een wrang gevoel bij het zien van Jacks daden. Verder krijgen we bijvoorbeeld een gezinsuitstapje dat gruwelijk uit de hand loopt en een poging om een Nazi-experiment na te bootsen voorgeschoteld. Deze vaak gruwelijke taferelen worden kil en expliciet in beeld gebracht en Von Trier gaat geen enkel taboe uit de weg.

Ondanks Jacks koelbloedige karakter, is hij wel bijzonder klungelig en vaak zijn de scènes zo absurd dat de film naar het cartooneske neigt. Dit zorgt voor een bizar komisch tintje in een film die voor de rest gitzwart is. Tussen al de gruwel door, zorgt Von Trier ook voor enkele pseudo-filosofische intermezzo's, waarbij Jack zijn daden probeert te verklaren aan Verge, door de moorden af te doen als een vorm van kunst. Er wordt vrolijk verwezen naar de pianist Glenn Gould, het rijpen van druiven, de Gotiek, Richard – The Iceman – Kuklinski, het Derde Rijk en zelfs Von Triers eigen films. De structuur van de film lijkt aldus geïnspireerd door zijn vorige film, Nymphomaniac. Maar hier krijgen de dialogen tussen Jack en Verge een extra gelaagdheid omdat het lijkt omdat alsof Von Trier zijn eigen visie op kunst en het leven lijkt weer te geven. Alsof het voor hem een therapeutische manier is om zich te verdedigen tegen alle kritiek, of  wie weet zelfs de spot ermee te drijven.

De film klokt af op twee en een half uur, wat een lange zit lijkt. De incidenten worden lang uitgesponnen en na het zoveelste bloedfestijn kan er enige vermoeidheid optreden bij de kijker. Maar gelukkig verbreekt Von Trier elke verwachting met een meesterlijke epiloog die een letterlijke helletocht is waarbij we terug gaan naar het begin van de film en we zien wat Jack en Verge aan het doen zijn terwijl ze deze dialogen voeren. Deze plotse wending blaast de film nieuw leven in en is zowaar de kers op de taart voor zij die de twee uur van gruwel en filosofische beslommeringen hebben doorstaan. Nieuwe zieltjes zal Von Trier wel niet winnen met zijn film, want hij trapt maar al te graag op ieders tenen. Maar filmliefhebbers die zijn Trilogy of Depression konden smaken, zullen ook aan The House that Jack Built een vette kluif hebben, want de film past perfect in het rijtje naast Antichrist, Melancholia en Nymphomaniac.