Selma

Genre: Drama | Duur: 2u08 | 2014 | Release: 3 November 2015 | Land: VS | Regie: Ava DuVernay | Cast: David Oyelowo, Carmen Ejogo, Tom Wilkinson, Tim Roth, Oprah Winfrey, Common, Martin Sheen, Giovanni Ribisi, Dylan Baker, Cuba Gooding Jr., André Holland, Tessa Thompson

Dat doorsnee films als The Imitation Game en The Theory of Everything genomineerd werden voor een Oscar en het tragische, bezielde Selma niet, was even een hot topic toen de nominaties bekend werden gemaakt. Als je de vergelijking maakt met die films, is het inderdaad wat moeilijk te begrijpen dat een degelijk drama als Selma niet meer in de smaak viel bij de (blanke) leden van The Academy. Maar of dat absoluut gezien zo een schande is, durven we betwijfelen. Hoe oprecht en aangrijpend ook, deze historische prent is al bij al misschien helemaal niet opvallend of knap genoeg om voor Oscars in aanmerking te komen.

Al voegen we daar meteen een hoewel aan toe. In de rol van Martin Luther King is David Oyelowo - die u mogelijk al kent uit The Paperboy, Jack Reacher of A Most Violent Year - wel bijzonder goed op dreef en had deze rol best tot een Oscarnominatie mogen leiden. King's burgerrechtenbeweging gooit zich in deze prent op de voorbereidingen van een protestmars, ten einde de Amerikaanse president Johnson maar eens een wet op papier te laten zetten die zwarten toelaat te stemmen. Selma besteedt het grootste deel van de tijd aandacht aan de strategieën, discussies en onderhandelingen die komen kijken bij wat later een historisch moment zou blijken te zijn. 

Op een primair niveau wil Selma dus misschien niet meteen tegemoet komen aan de verwachtingen van de kijker. Geen uitgesmeerde pathos, geen overdreven dramatiek, geen benadrukte emoties. De meest schokkende gebeurtenissen - rauwe beestachtigheden, brute mishandelingen, de dood van onschuldigen - hebben geen climaxfunctie maar moeten enkel als aanleiding dienen voor (een lichte overdaad aan) praatscènes vol preken en argumentaties.  

Vreemd dan wel dat regisseur Ava DuVernay zo nodig die violen moet laten sluimeren onder tal van dialogen. Dat ze enkele keren slow motion nodig heeft om de schokkende feiten te belichten. Dat ze haar protagonist nu en dan met net iets te veel bombast in beeld neemt en ze de personages soms hoogdravend uit de hoek laat komen. Ietwat ijdel ook, dat opvoeren van grote sterren in kleine rolletjes, waarmee je de kijker er wil op wijzen dat het om wel erg serieuze zaken moet gaan als die mensen voor enkele lijntjes willen opdraven. Hoe welgemeend, oprecht en verontwaardigd DuVernay haar film ook gemaakt heeft, en hoe prachtig die hoofdacteur ook staat waarachtig te wezen, je kan Selma moeilijk onder grote cinema klasseren.

Het is eigen aan filmkijkers de tragiek van feiten spontaan te transfereren naar het kwaliteitsoordeel over de film. Selma toont zinvolle illustraties van de discriminatie en het extreme racisme dat de VS (in die tijd?) kenmerkte en laat er de kijker bij stilstaan dat we nog niet eens zo lang geleden menselijk gedrag vertoonden dat nu haast absurd overkomt. Maar wat een film bij ons als mens oproept, valt niet altijd samen met ons oordeel als filmliefhebber.