Alois Nebel

Van alle animatietechnieken is rotoscopie waarschijnlijk een van de meest veeleisende en indrukwekkende technieken. Hierbij worden namelijk gefilmde beelden gebruikt om een geanimeerde versie te maken. Een dubbel proces van filmmaken dus. Sinds een aantal jaren doet ook de digitalisering zijn intrede in deze filmtechniek. Met succes, getuigen films als Renaissance of Linklater’s Waking Life en A Scanner Darkly. Vanaf nu mogen we ook het Tsjechische Alois Nebel bij dit lijstje rekenen.

Deze adaptatie van de graphic novel van Jaroslav Rudis en Jaromir 99 vertelt het verhaal van Alois Nebel, een treindispatcher tijdens de Fluwelen Revolutie. Achtervolgd door zijn verleden en gekweld door innerlijke demonen, laat hij zich opnemen in een sanatorium. Daar wordt hij herenigd met een stomme man waarvan Alois weet dat hij een verrassende foto in zijn bezit heeft.

De film laat zich het beste omschrijven als een karakterstudie van een eenzame man die een slachtoffer is van het communistische regime. Het is ook een sfeerstuk dat een beeld schetst van het gebroken post-oorlogse Tsjechoslovakije. Nadat Alois het sanatorium verlaat, wordt hij namelijk ontslagen door een voorafgaand incident met de stomme man. Alois gaat in Praag op zoek naar werk, alleen om teruggestuurd te worden als toezichter op een desolate plaats in zijn vorige streek. Hierdoor moet hij ook de vrouw die hij in Praag leerde kennen achterlaten.

Het mysterieuze verleden dat de protagonisten met elkaar verbindt, loopt als een rode draad doorheen de film. Alleen is het spijtig dat dit mysterie nogal oppervlakkig blijft en op het einde van de film snel afgehandeld wordt. De continue dreiging en onheilspellende sfeer doen je immers iets veel groters verwachten. De passage in Praag laat ons ook de focus op het mysterie verliezen, wat voor een dipje zorgt in dit overigens spannende verhaal. Het is wel leuk dat de regisseur het uiteindelijk aan de kijker overlaat om te ontdekken hoe de puzzel in elkaar past, zonder hierbij te karig te zijn met informatie.

Karakterstudie van een eenzame man die een slachtoffer is van het communistische regime

Door de toevoeging van dit mysterie krijgt de film een hoog 'noir' gehalte. De prachtige zwart-wit beelden met rotoscopie lenen zich perfect hiertoe, wat Renaissance ook al bewees. Het bergachtige en desolate landschap vormt hierbij een uitstekende, haast poëtische setting voor het verhaal. Een goed voorbeeld is het indrukwekkende tracking shot in de openingsscène. Ook de muziek draagt bij aan de duistere, onheilspellende maar vaak ook troosteloze sfeer. Alois Nebel zal je dan ook niet met een goed gevoel opzadelen, maar vormt door zijn stijl en thematiek een unieke kijkervaring.

Jeroen Van Rossem Helemaal (niet) akkoord? Lees de