A Separation

Scheiden doet lijden. Ook in Iran. In A Separation zijn het Nader en zijn vrouw Simin die hun huwelijk op de klippen zien lopen. Zij wil naar het buitenland verhuizen om hun dochter Termeh betere kansen in het leven te bieden, hij laat alles liever bij het oude in Teheran. Simin neemt de wijk naar haar ouders en laat de zorg voor haar dementerende schoonvader over aan haar man en dochter. Om de oude man te verzorgen nemen die de arme Razieh in dienst. Zij aanvaardt de job zonder medeweten van haar echtgenoot en verzwijgt dat ze zwanger is. Wanneer een ruzie tussen Nader en Razieh uit de hand loopt, verliest ze het kind. Nader wordt aangeklaagd voor moord wat een slopende procedureslag in gang zet.

Regisseur Asghar Farhadi maakte met A Separation een film die verschillende tegenstellingen in de Iraanse samenleving blootlegt. Vrouwen leiden een zelfstandig leven maar blijven aan het einde van de rit afhankelijk van hun echtgenoot. Ze combineren probleemloos de hoofddoek met hippe Ray Ban brillen en strakke jeans maar zien zich gebonden aan traditionele waarden. Ook het contrast tussen rijk en arm wordt scherp gesteld. De middenklasse heeft het geloof grotendeels van zich afgeschud en wentelt zich in kapitalistische weelde. Daar tegenover staan mensen als Razieh die sterk onderhevig zijn aan God en gebod. Ze zien hun beweegruimte gelimiteerd door talloze sociale codes.

Een Westers publiek zal zich bij dit verhaal heen en weer geschud zien tussen een gevoel van herkenbaarheid en ongeloof. De personages worden geconfronteerd met universele problemen als relationele spanningen of een gebrek aan geld maar de Iraanse context maakt ze een stuk gecompliceerder. Kafka is nooit ver weg.

In Iran kent de waarheid vele gezichten

In het internationale festivalcircuit schoot A Separation in 2011 de ene na de andere hoofdvogel af met de Berlinale als hoogtepunt. De film kaapte de Gouden Beer weg en zowel de vrouwelijke als de mannelijke cast werd collectief gelauwerd met een zilveren exemplaar. Begin 2012 werd de kers op de taart gezet: niet alleen de Golden Globe maar ook de Academy Award voor beste niet-Engelstalige film gingen richting Iran. Deze prijzenregen is alleen maar terecht te noemen. De acteerprestaties overtuigen door hun eerlijkheid en maken het de kijker knap lastig partij te kiezen in deze of gene richting. In Iran kent de waarheid vele gezichten. Ook die van Sareh Bayat (Razieh), Leila Hatam (Simin) en Peyman Moadi (Nader) zinderen nog lang na.

Alexander Verstraete Helemaal (niet) akkoord? Lees de