Inglourious Basterds

Een traktaat over de kracht van de cinema, een instantklassieker zwanger van cinefiele knipogen en visuele referenties of cartoonesk bloedvergieten met de tong stevig tegen de kaak gekneld. Net als de recente films van Tarantino is Inglourious Basterds een koortsdroom van een cinefiele veelvraat geworden. Uit dit pamflet spreekt zijn liefde voor de cinema en blijft de naald steken tussen genialiteit en navelstaarderij.

Tarantino's guys on a mission-epos begint op de tonen van Ennio Morricone. Once upon a time in nazi-occupied France kondigt de tussentitel aan en meteen besef je dat je in het universum van Tarantino vertoeft. Een universum waar verschillende filmstijlen, genres, hoofdstukken en tussentitels deel uitmaken van één prozaïsche mozaïek.

De Franse boer Perrier LaPadite krijgt bezoek van Hans Landa (Christopher Waltz), sardonisch booswicht en opperkolonel voor het Derde Rijk. Na een vraaggesprek wordt LaPadite ervan beticht een familie joden schuil te houden onder zijn plankenvloer. LaPadite pleit schuldig en Landa gebaart zijn entourage een eind te maken aan de Joodse famile Dreyfus. Docher Shosanna (Mélanie Laurent) kruipt door het oog van de naald en slaagt erin te ontsnappen.

Intussen elders in Frankrijk. Luitenant Aldo Raine stoomt zijn manschappen klaar voor een volgende missie: nazi's mores leren en bij voorkeur zo gruwelijk mogelijk. Genade kennen de basterds niet en ze zullen pas rusten wanneer hun naam en faam hen voorgaat. Shosanna vertoeft intussen in Parijs, waar ze een bioscoop uitbaat.
Ze leert de jonge soldaat Frederick Zoller (Daniel Brühl) kennen die haar voorstelt aan de Duitse minister van propaganda Joseph Goebbels. Goebbels herkent in Shosanna's bioscoop de ideale locatie voor de vertoning van een nieuwe propaganda-film. Shosanna ruikt, net als de basterds, wraak. Ze vormen een team met de Duitse acteerlegende Bridget Von Hammersmark (Diana Kruger) om het derde rijk finaal op haar knieën te dwingen.

Net als Tarantino's magnum opus Kill Bill en zijn Grindhouse-bijdrage Death Proof staat ook Inglorious Basterds bol van filmreferenties.
Tarantino plundert met zichtbaar genoegen een hele resem oorlogsklassiekers en ziet nergens een kans liggen om zijn eigen helden (Chabrol, Renoir, Samuel Fuller) te eren. In tegenstelling tot zijn vorig werk speelt Inglourious Basterds zich niet af in een schijnwerkelijkheid, maar in de echte, zij het één die herschreven is om 'cinema' een belangrijke rol toe te dichten in de destructie van het Derde Rijk.
Het getuigt van een flink paar kloten om geschiedenis zo om te vormen, maar helemaal weg komt Tarantino er niet mee: hij maakt van Wereldoorlog II een hermetisch gruwelsprookje dat blijft hangen bij enkele karikaturale portretteringen (met Martin Wuttke als burleske Adolf Hitler op kop).

Het getuigt van een flink paar kloten om geschiedenis zo om te vormen, maar helemaal weg komt Tarantino er niet mee

In tegenstelling tot Kill Bill ontbreekt hier de emotionele spil. Het was nooit QT's sterkste kant om personages emotioneel te portretteren. De personages van dit oorlogscuriosum blijven helaas even onuitgewerkt als hun bijnamen ('Aldo The Apache', 'The Bear Jew'). Dat is jammer, want ondanks het grote aantal personages, wordt er op geen enkele ingegaan.
Zelfs Brad Pitt, toch wel de A-lister die het volk moet lokken, krijgt niet veel psychologische diepte. Enkel Christopher Waltz, een Duitse rasacteur die door Q gecast werd vanwege zijn talenknobbel, slaagt erin de karikatuur te overstijgen. Waltz heeft dan ook niet onterecht de prijs voor Beste Acteur in Cannes gekregen.

Nochtans beschikt Tarantino nog steeds over een precieze timing: kijk maar eens naar de openingsscène. Hij gaat ook op komische wijze om met zijn set-pieces. In een scène in een groezelige bar is je de suspense tastbaar en de finale is een heerlijk portie Grand Guignol. Je voelt het tomeloze enthousiasme waarmee QT WOII herschrijft - een enthousiasme dat je weinig andere filmmakers kunt nageven.

Inglourious Basterds is een pak coherenter en volwassener dan zijn voorganger Death Proof, maar toch nog steeds het werk van een filmmaker die zich halsstarrig blijft vastklampen aan hommage en pastiche.
We laten even in het midden of dat een euvel is. Inglourious Basterds is en blijft vintage Tarantino. Een ultieme liefdesverklaring aan het adres van het witte doek en een anachronistische jongensdroom met een torenhoge entertainment-factor.

Sven De Hondt Helemaal (niet) akkoord? Lees de