This Film Is Not Yet Rated

Dit is een onafhankelijk geproduceerde film van regisseur Kirby Dick (Derrida) over de MPAA, die de gevreesde ratings geeft aan nieuwe films die ouders moeten waarschuwen over diens seks- en geweldgehalte. De zwaarste categorie die een niet pornografische film kan krijgen is NC-17, geen kinderen tot zeventien jaar toegelaten, ook niet met begeleiding van een volwassene (wat een R rating is). Een film die een NC-17 rating heeft, krijgt in Amerika eigenlijk de financiële doodsteek want wordt door de meeste distributeurs, dvd-verkopers en tv-zenders geweigerd. Marketing, advertising en distributie worden zo goed als onmogelijk en de grote studio?s dringen er dan ook op aan dat regisseurs bepaalde scènes schrappen of aanpassen om de NC-17 om te zetten naar een R-rating wat toch op zijn minst tot een vorm van indirecte censuur leidt.

Maar wie geeft die ratings eigenlijk en hoe wordt bepaald welke film wat krijgt? Niet zo?n eenvoudige vraag want de werking van de MPAA blijkt allesbehalve transparant, democratisch of zelfs maar consistent. Zowel de leden, de stemmingen en de reden om een film een bepaalde rating te geven worden strikt geheimgehouden. Het lijkt er sterk op dat extreem geweld al vaker door de vingers gezien wordt dan expliciete seks en dat heteroseks al sneller zal passeren voor een R dan homoseks. Maar worden indies werkelijk strenger beoordeeld dan studiofilms? Staat de MPAA in voor de moraal van de Amerikaanse jeugd (en welke moraal of welke jeugd?) of voor de belangen van de studio?s? De felle strijd die de MPAA voert tegen piraterij doet het laatste vermoeden. De pas overleden Jack Valenti, die aan het hoofd stond van de MPAA en de ratings in het leven riep na het wegvallen van de censuurcommissie, werd alleszins aanzien als een van de machtigste mensen in Hollywood. Hij slaagde er in een resem copyrightwetten te laten goedkeuren die de studio?s hem zeker niet in ondank zullen afnemen.

Een serieuze boterham om zich in vast te bijten dus, maar regisseur Kirby Dick houdt zich vooral bezig met de anonieme identiteit van de raters. Volgens Valenti wordt de beoordelingscommissie bevolkt door ordinary parents, die handelen vanuit het oogpunt van de modale ouder in Amerika. Maar wie is die modale ouder waar ze op mikken? Rekent men daar ook jonge lesbische koppels met een kind bij? En wie zijn die ordinary parents die de ratings geven die de filmindustrie zo fel beïnvloeden en die voor miljoenen kijkers beslissen of een film al dan niet geschikt is voor hun kinderen? Ook op wat voor basis ze aangeworven worden, of voor hoelang, wordt totaal geheimgehouden. Het standpunt van Dick is dat mensen die zo?n grote verantwoordelijkheid hebben op de publieke sfeer die functie ook in het publiek moeten uitvoeren. Het zogenaamde excuus, de bescherming voor beïnvloeding en mogelijke represailles, geldt immers evenzeer voor rechters en journalisten. Alleen bij de CIA vind je een dergelijke anonimiteit nog terug. Hij stelt zich dan ook tot doel de identiteit van de beoordelers te onthullen, iets wat nooit tevoren gelukt is.

Daarom huurt hij een detective in om de beoordelers te laten schaduwen en te openbaren. Nu slagen ze hier voor een stuk wel in en komt er op het einde van de film effectief een lijst namen op de proppen, maar het openbaren van die namen, gekoppeld aan wat onscherpe beelden van de personen zelf, is compleet zinloos en besides the point. Bovendien is het Cheaters-achtige vuilbakkenonderzoek met mini-camera?s en verrekijker op zijn minst van dubieus en laag bij de gronds allooi. Potentieel interessant had dit wel kunnen zijn, mocht de regisseur wat dieper gaan graven zijn in de achtergrond van de beoordelers. Hoe ze bij de commissie terechtkwamen? Hebben ze enige relatie met de industrie? Zijn ze politiek en religieus neutraal? Maar het enige wat This Film is Not Yet Rated ons kan onthullen is dat de leeftijd van de kinderen van die zogenaamde ?ouders? de voorgeschreven leeftijdsgrens (5-17) vaak ver overschrijdt; en dat het over het algemeen erg welstellende personen uit de Valley zijn. Wat in de docu ook duidelijk wordt, is dat de leden geen enkele achtergrond van filmkennis, opvoedingskunde of wat dan ook hebben; ze moeten enkel ?ouder? zijn (en dan nog, zo blijkt een van de huidige leden ongetrouwd en (schijnbaar) kinderloos). Een andere problematiek die naar boven komt is dat de criteria op basis waarvan ze oordelen als volledig arbitrair overkomen (aldus getuigen twee ex-beoordelers). Verder is ook de informatie dat er steeds twee geestelijken aanwezig zijn tijdens de stemmingen onthutsend, vooral als je weet dat één van hen er al sinds de oprichting (1968) bij is; maar ook hier wordt alleen maar vastgesteld en het hoe en waarom van hun aanwezigheid wordt niet verder uitgewerkt.

Bovendien zijn er nog zoveel andere interessantere vragen om op verder te gaan, Dick raakt heel veel dingen wel aan maar gaat nergens dieper op in waardoor de film blijft hangen in loze gissingen en speculaties die niet onderbouwd worden en soms wel erg ver gaan, zoals de link tussen de MPAA en de communistische vervolging van studiopionnen in de jaren vijftig. Belangenvermenging van de grote mediaconcerns, morele censuur, misrepresentatie van minderheidsgroepen in de media, etc. Ongetwijfeld zijn er massa?s academische studies die dit onderzoek hadden kunnen staven met statistieken en cijfermateriaal. Een geweldig interessante thematiek maar de povere uitwerking ervan geeft een mager en teleurstellend resultaat.

Ils Huygens Helemaal (niet) akkoord? Lees de