Last Days

Augustus 1991. De wereld een weide madeliefjes. De zon gevangen in ons nachtkastje. En nooit meer slapen. Via via hadden wij immers, na een onderscheiding voor onze eerste kandidatuur communicatiewetenschappen en lang voordat wij zouden verdwalen op de redacties van twee kwaliteitskranten, via slinkse methodes een backstagepas voor Pukkelpop in de wacht weten te slepen. Om negen uur 's morgens was daar achter het podium echter nog geen mens te bekennen. Net voordat we naar de wei wilden teruggaan, zagen we een groepje op het podium soundchecken. Algauw knoopten wij een gesprekje aan met de drummer. Op dat moment speelden ze in het voorprogramma van Sonic Youth. En ja, zo vroeg opstaan was balen. En zeker, na hun concert gingen ze een feestje bouwen. Maar eerst gingen ze er een flinke lap opgeven. De zanger van dat groepje leek ons, zo van op een meter afstand, hetzelfde charisma als Thurston Moore van Sonic Youth te hebben: authentiek, op een coole manier alternatief, rock and roll. We wisselden enkele beleefdheidsfrases uit. Even later bouwde de heren inderdaad een feestje. Op het podium. Zelden een groep gezien die er live zo tegenaan ging. Zowel de bassist als de zanger stagediveden dat het een lieve lust was. Om al om 10 u 's morgens driekwart van de mensen tot pogo'en te brengen, moet je uit sterk hout gesneden zijn.

U voelt hem natuurlijk al aankomen als een olifant op legerbottines: die groep was Nirvana. Een maand na Pukkelpop verscheen Nevermind en werd Smells Like Teen Spirit de ultieme floorkiller in de hele wereld. U kunt zich inbeelden dat we Nirvana's carrière met een meer dan gezonde belangstelling in het oog hielden. Hun muziek vormde voor een groot deel de soundtrack bij onze adolescentenjaren. Nirvana had immers, na de zachte dood van de punk, voor een blikseminslag in de muziekindustrie gezorgd: plots was alternatief weer in. Nirvana was, anders gezegd, de stem van een generatie.

Wij dus razend benieuwd naar wat Gus Van Sant van Last Days ging bakken. Net zoals Elephant geen exacte reconstructie was van de schietpartij op Columbine High, is Last Days geen biopic. Verwacht u dus niet aan een film in de stjil van Oliver Stone's The Doors. Geen Dave Grohl, geen Kris Novolesic, geen Courtney Love dus, zelfs geen muziek van Nirvana. Last Days glijdt in dezelfde elliptische stijl als Elephant voorbij: we zien lange shots van onze protagonist, gefilmd met een steadycam. Hij verdwaalt in de bossen, plast in de rivier en strompelt mompelend rond in een vervallen landhuis. Dat wordt afgewisseld met lange scènes van op een vast statief. Ook de klankband is contrapuntisch: we horen voordturend geluiden die we niet zien, maar die zich afpelen in het hoofd van de zanger. Zowel de andere mensen in het huis als de occasionele bezoekjes van mensen uit De Buitenwereld dringen niet door tot het universum van het hoofdpersonage.

En daar schuilt net het manco van Last Days: Van Sant dringt ook niet door tot het universum van de kijker. Daar waar Elephant een briljant-poëtische, experimentele genreoefening was, een soort hypnotische kadans die dezelfde catharsis bood als pakweg road movie Eureka, lijkt Last Days meer op Andy Warhols 24 uur (!) durende film Empire State Building. Allebei zijn ze tot op het bot arty farty.

Er is slechts een flinterdunne grens tussen waarachtige Kunst en pseudo-intellectuele spielerei, wij weten het. Dus sommige lezers gaan dit misschien een grootse film vinden, er zijn tenslotte ook mensen die Showgirls van Paul Verhoeven goed vinden. Maar ons vangt u niet. Kurt Cobain verdiende een betere film. En Gus Van Sant, die ooit het schitterende Drugstore Cowboy filmde en het meer dan briljante My Own Private Idaho - samen met Der Himmel über Berlin en Donnie Darko ons triumviraat van absolute meesterwerken - is het aan zichzelf verplicht om de volgende keer beter uit de hoek komen. Lezers die echt willen rocken, huren best My Own Private Idaho, een lillende brok tegencultuur met een absoluut sublieme River Phoenix. "Have a nice Day", staat er op de eindgeneriek van die film. Het doet ons, meer dan Last Days, naar een plaat van Nirvana grijpen.

Filip Hermans Helemaal (niet) akkoord? Lees de