Stupeur et Tremblements

Er is goed en slecht nieuws. Het slechte eerst dus. Hebben we al eens een cultauteur in België; kiezen ze het verkeerde boek om te verfilmen. Maar het goeie: verdere filmadaptaties komen eraan. De non-conformistische Amélie Nothomb, die erom bekend staat zich voornamelijk met rottend fruit te voeden, schreef zich met 'l'Hygiène de l'Assassin', 'Gods ingewanden' en 'De Spiegel van Mercurius' dan ook een indrukwekkend oeuvre bij elkaar.

De door de Fransen geadoreerde Belgische werd geboren in het Japanse Kobe. In haar achtste roman keert ze naar het land van de rijzende zon terug. In 'Met angst en beven', voor Le Monde "een heerlijk lucide en humoristisch verhaal", probeert een naar Japan gerepatrieerde Amélie zich bij een multinational een weg naar de top te versieren. Van kindsbeen af gefascineerd door de lokale sferen, wil ze er als tolk slagen binnen de fameuze bedrijfscultuur. Amélie projecteert haar liefde voor de abstracte Aziatische schoonheid op haar directe chef, de ongenaakbare vrouw Fubuki Mori. Al vlug ontdekt ze dat bepaalde clichés dicht bij de werkelijkheid staan: iedereen moet leven voor het bedrijf. Ze wordt frequent vernederd door haar superieuren. Waardoor haar stoppen serieus gaan doorslaan. Maar correct inschattend dat het bij de Oosterlingen een enorme schande zou zijn zelf ontslag te nemen, ziet Amélie zich verplicht het contractueel overeengekomen kalenderjaar uit te dienen.

Tot zover een korte samenvatting van Nothombs sterke boek(je) -130 pagina's in de Nederlandstalige versie-, dat zich integraal op de werkvloer van het megabedrijf afspeelt. En meteen het verhaal van de film. Want die adapteert het werk zo letterlijk dat je met het boekje in de hand heelder dialogen en voice-overs kan meelippen. Visuele uitbeeldingen van de onderliggende thema's, naast de Oost-West tegenstelling vooral de vreemde kicks die je krijgt door een ander al dan niet subtiel te vernederen, komen er niet. Of toch, maar dan zijn ze eerst door Nothomb verwoord. Zo wordt het midden de film gemonteerde stukje uit 'Merry Christmas, Mr. Lawrence' daar al vermeld. De 'defenestratie' die er ook wordt beschreven, met name Amélie die zich mentaal frequent de ruit uitwerpt, wordt tamelijk banaal getoond door een over Tokio zwevende Testud.

Testud doet dat goed. In een paar grappige scènes toont ze zich een begenadigd comédienne en ook haar declamatie van Nothombs ironische teksten betokkelt de juiste snaar. Bachs klavecimbelmuziek onderlijnt haar rite de passage met bravoure. Maar het blijkt onvermijdelijk: het boek was beter. Nu is zoiets meer logisch bij de verfilming van complexe werken als een 'Ontdekking van de hemel' of een 'Villa des Roses'. Misschien zijn Nothombs boeken minder geschikt voor pellicule dan bovenstaande werken. Misschien. Afwachten wat het wordt met de filmversie van 'Catilinaires'. Als u een rijke producer kent, raad hem 'Mercure' eens aan. Als niet, lees Nothomb dan zelf, zouden we zo zeggen.

Jan Sulmont Helemaal (niet) akkoord? Lees de