La Pianiste

Genre: Drama | Duur: 2u10 | Release: 5 September 2001 | Land: | Regie: Michael Haneke | Cast: Isabelle Huppert, Benoît Magimel, Annie Girardot

In La Pianiste speelt een magistrale Isabelle Huppert de rol van Erika, pianolerares in het Weense conservatorium. Zelf zeer autoritair in de aanpak van haar leerlingen, weet ze zich thuis gedomineerd door haar moeder. Haar seksualiteit heeft ze lang verdrongen, wat zich in excessen vertaalt. En dan maakt een nieuwe leerling, Walter Klemmer, haar het hof..

Dat deze film de grote prijs van de jury kreeg in Cannes (de Gouden Palm was voor La Stanza del Figlio, zo herinnert u zich) ging niet ongemerkt voorbij. De reacties, pro en contra, waren overal te horen. Er zijn voor- en tegenstanders van Hanekes stijl, vaak vol van het onverbloemd tonen van fysieke excessen, van leed en pijn. Wat niemand kan ontkennen is dat hoofdrolspeelster Huppert, op wie de camera het meest blijft rusten, onvergetelijk is. Wat al evenmin discussie behoeft : deze film is hard. Lang geleden dat ik nog eens een (ouder) echtpaar gedegouteerd een ietwat statige filmzaal in Brussel zal uitvluchten. Dat overwoog uw Vlaamse dienaar ook even, na het besef dat distributeur Les Films de l'Elysee het vertikt de franstalige versie in het Nederlands te ondertitelen. Onderhuidse medestanders van Geert Bourgeois en consoorten zijn het, verdorie ! Gelukkig zijn we gebleven, de politieke ruziestook-spelletjes waren vlug vergeten.

Maar goed, de respons op La Pianiste was dus verdeeld. Gratuit kan je de adaptie van Haneke nochtans niet noemen. Voor een film over sadomasochistische neigingen blijft de toon nog relatief suggestief. We krijgen beelden voorgeschoteld die je onder de zestien misschien beter achterwege laat -bloed, kots, urine, vaginale zelfmutilatie, om iets te noemen- maar stel u hier geen Zed uit Pulp Fiction voor. De ware hardheid van de film zit hem in de psyche van Erika.

Haar vlucht in haar eigenzinnige seksualiteitsbeleving is zeer confronterend en dat vooral in confrontatie met de 'propere' betere Weense omgeving. Haneke houdt ervan het zijn publiek ongemakkelijk te maken, met een eventuele catharsis als gevolg. Het lukt hem hier wonderwel. De Oostenrijker monteert de verschillende scenes met evenveel precisie als die waarmee Erika de toetsen betokkelt. Op de tonen van haar favoriete klassieke muziek krijgen steeds meer onderdeeltjes toegestopt van de jaloezie, de zelfhaat, het verstikkende klimaat waar Erika meer worstelt. Huppert brengt het allemaal met verbluffende zin voor detail.

Een gewaagde keus als Grote Prijs van de Jury op Cannes 2001, dat is alleen maar leuk. Een uitdagende film die de kijker confronteert met de (eigen) seksualiteit en de moraal daarrond, dat is simpelweg fantastisch. Wie de confrontatie aandurft : laat u omverwerpen.