Avalon

Genre: SF | Duur: 1u46 | 2001 | Release: 1 Mei 2002 | Land: Japan | Regie: Mamoru Ishii | Cast: Jezy Gudejko, Wlasdyslaw Kowalski, Malgorotza Foremniak

De Japanse Mamuro Oshii was al een hypergetalenteerde animatiefilmer. Vooral zijn vorige film, Ghost in the Shell, was een regelrechte festivalhit. Iedereen dus benieuwd wat hij van Avalon, zijn eerste film met echte acteurs, ging bakken. En het dient gezegd: visueel en verhaaltechnisch is dit af. Oshii zeulde bijna tien jaar met het script, totdat hij onderdak vond in Polen. Net die grauwe post-Ijzeren Gordijnsetting vormt de kers op de taart. Of: hoe je met Poolssprekende acteurs toch een zeer Japanse film kan maken.

Een fictieve stad in de toekomst. Ash is een jonge eenzame vrouw. Haar voornaamste bezigheden bestaan uit het bereiden van maaltijden voor haar hond en het oorlogsspel Avalon. Het spel blijkt niet zonder gevaren: wie verliest blijft in de virtuele realiteit ronddolen. Net daarom wordt er grof geld betaald voor de spelers. Op een gegeven moment hoort Ash van Murphy, een ex-speler, over het bestaan van een niveau A+, het Walhalla voor spelers en een referentie naar Avalon, het mythische eiland waar Koning Arthur en z'n ronde tafelridders een laatste rustplaats vonden.

Om in dat hoogste niveau te geraken, moet Ash contact zoeken met 'het spook', een mysterieuze virtuele verschijning die in verbinding staat met de negen zusters, sprookjesachtige figuren uit de Koning Arthurlegende. Toch blijkt niveau A+ niet zonder gevaren. Murphy waarschuwt haar dat je over uitzonderlijke krachten dient te beschikken. Bovendien gaat het gerucht dat alle verliezers uit Avalon, de 'niet-teruggekeerden' gedoemd zijn tot eeuwig ronddolen in niveau A+. Zal Ash zonder gevaar doordringen tot het hoogste niveau? En zal ze ooit haar hond terugvinden?

Yep, wij dachten hetzelfde. Thematisch lijkt dit sterk op eXistenz, David Cronenbergs parabel over virtuele realiteit. Het verschil zit hem in de afwerking. Tegenover de barokke beelden van eXistenz filmt Oshii in een sobere, sepiakleurige zwartwitfotografie. De spelscènes ademen, vreemd genoeg, geen actie uit; iets wat bijdraagt tot het haast contemplatieve karakter van de film. 

Eigenlijk zou je Avalon repetitieve cinema kunnen noemen. Tot drie keer toe zie je Ash in de tram, de scènes met de spelmeester zijn steevast vanuit hetzelfde standpunt gefilmd. Peter Greenaway? Nauwelijks. Een tweede referentiepunt dat ons te binnen schiet is Dark City, die meesterlijke film over een inktzwarte helletocht door een (niet-)verlaten stad. Oshii schiet regelrecht in de roos qua locaties: je waant je regelrecht in een grijze communistische architectuurnachtmerrie.

Edoch. Desalniettemin. Niettegenstaande. Zowel eXistenz als Dark City zijn net dat tikkeltje beter dan Avalon. Oshii kiest voor een traag vertelritme dat vooral in het begin op je zenuwen werkt. Soms lijkt de film wel een beetje op een donker Playstationspel. Goede redenen om deze film geen felbegeerde derde of vierde ster te geven. Toch blijft dit een aanrader voor cinefielen. Uw ogen doen pijn van al die suikerspinnen, computergegenereerde beelden uit Star Wars? Avalon bewijst dat intelligente sciencefiction anno 2002 nog mogelijk is.