We Need to Talk About Kevin

Na al een hele tijd geleden indruk gemaakt te hebben met de rauw-poëtische films Ratcatcher en Morvern Callar, zet de Schotse filmmaakster Lynne Ramsay zichzelf definitief en onuitwisbaar op de kaart met een verpletterende derde film. We Need to Talk About Kevin is een angstaanjagend psychodrama geworden dat het moederschap genadeloos verbant uit het land van gelukzaligheid.

In een versplinterde vertelling, waarin we als kijker min of meer zelf de weg moeten zoeken, dwalen we mee door het leven van Eva. We zien haar in flashbacks een gezin stichten, een ideaal dat héél snel een marteling blijkt te zijn. Wat immers als de eerstgeborene zich als een onempathisch, kil en treiterig kind manifesteert, in het bijzonder tegenover zijn moeder? In continu plausibele situaties krijgen we zicht op een vrouw die zonder opgeven van haar kind tracht te houden, maar moet vaststellen dat ze geen greintje liefde voelt voor deze sociopaat-in-wording. Daarvoor heeft ze zichzelf haast weggecijferd. De titel van de film schalt de kijker constant door het hoofd: kunnen Eva en haar al te naïeve echtgenoot nu eindelijk eens praten?

In het heden zien we Eva een verdoofd leven leiden, waarin ze - schijnbaar gelaten - met een minimum aan mededogen vat tracht te krijgen op een door haar zoon veroorzaakt drama. Doet de protagoniste aan boetedoening of mogen we samen met haar concluderen dat zij niet de ware schuldige is? In een treffende scène zien we Eva een omelet eten met scherven in, wat de indruk versterkt dat ze zich neergelegd heeft bij een bestaan in het purgatorium. Wanneer een jongeman, een overlevende van het drama, haar vriendelijk aanspreekt, wordt duidelijk dat er ook andere opties zijn.

Ramsay ontmantelt het moederhart in perfect afgemeten scènes. We Need to Talk About Kevin meandert om het thrillergegeven heen - de paranoia van het hoofdpersonages is immers volkomen terecht - en ontwijkt zo de clichés van een genre waar het eigenlijk zelfs niet toe behoort. Er sluimert ook een mysterie door het relaas: wat is er precies gebeurd? Waar zijn Eva's man en dochter?

Centraal staat echter de beleving van Eva en de indruk van haar zoon. Daarvoor hanteert Ramsay flinke close-ups maar schudt ze ook ijzersterke visuele composities uit haar mouw, met rood als leidraad. Zo is dit ook een krachtig drama waarin ons medeleven voor de protagoniste zich hulpeloos uitstrekt, zonder dat de cineaste haar lot manipuleert om het sentiment van de kijker ter wille te zijn. Misschien vindt u Eva immers koud en egoïstisch?

Hoogst oncomfortabele, maar beklijvende cinema.

Die kille, interpreteerbare aanpak is de enige juiste bij zo'n controversieel uitgangspunt. De uiteindelijke vraag is immers of moeders hun kinderen vormen, in hoeverre iedere beslissing als moeder invloed heeft op de persoonlijkheid van het kind. Wie durft dat te beantwoorden, gesteld dat wat Kevin doet één van de ergst mogelijke scenario's is in de betreffende hypotheses?

Tilda Swinton is (alweer) magistraal in deze slopende rol. Haar meesterlijke vertolking is cruciaal voor het aanvaarden van de prent. Ezra Miller zet Kevin neer als een soort buitenaards wezen: echt in contact raken met hem lukt niet. Zijn koude blik en perfect afgemeten gegrijns getuigen van een indrukwekkend inlevingsvermogen in deze ondankbare rol. Ook de jongere acteurs die Kevin in eerdere levensfases vertolken, zijn griezelige ukken.

In het samenspel van Swinton en Miller wordt een spanning gecreëerd die je na de film onwillig met je blijft meeslepen. We Need to Talk About Kevin is dus hoogst oncomfortabele maar onweerlegbaar beklijvende cinema geworden.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de