Vera Drake

De films van Mike Leigh bekijkt een mens niet echt voor de gezelligheid. Rode draad doorheen zijn oeuvre zijn immers de besognes van de working class-family, en die leveren doorgaans geen vrolijke cinema op. Die focus op de familie, en de occasionele humor die hij erbij hanteert, onderscheiden Leighs werk van dat van de andere spelers op het terrein van de Britse sociale drama's. Het voorlopige hoogtepunt wordt wat dat betreft gevormd door het magistrale en aangrijpende Secrets & Lies uit 1996.

Met 'Vera Drake', dat een onverwacht groot succes is geworden en overladen werd met filmprijzen, zet hij de traditie verder. 'Vera Drake' handelt immers over een zorgzame en doodbrave huismoeder uit een arbeidersgezin halfweg de 20e eeuw, die tussen het schoonmaken, borduren en thee drinken door ongewenste zwangerschappen beëindigt. Vera handelt uit puur altruïsme, maar overtreedt intussen wel de wet. Haar leven verandert dan ook wanneer de politie op een dag komt aankloppen.

Dit gegeven doet vermoeden dat Leigh eindelijk eens van de gelegenheid gebruik wou maken om enerzijds het rechtssysteem aan te vallen en anderzijds wat controverse te veroorzaken met een heikel thema. We moeten echter vaststellen dat Leigh zijn traditionele vertelstijl consequent volhoudt. Als strijd van een onschuldig individu tegen de almachtige justitie is 'Vera Drake' immers een makke bedoening geworden. De agenten zijn voorkomend en medelevend en Vera ondergaat haar lot gewillig. Dat is wel realistisch, maar narratief gezien weinig opwindend. Op bepaalde momenten ga je Vera zelfs te simpel vinden. Ook wat abortus betreft houdt Leigh de hete aardappel ver van zich af: er worden geen morele vragen gesteld en er klinkt geen enkele stelling die voor- of tegenstanders van abortus in het harnas zou kunnen jagen. Was Vera een fietsendief in plaats van een engeltjesmaakster, het had weinig verschil gemaakt. Maar dan zou de perceptie van de kijker wellicht heel anders zijn.

Want Leigh rekent er dus wel degelijk op dat u zelf wat toevoegt. Zijn invalshoek is zeer beperkt, en als het er op aankomt, interesseert het hem niet om tegen schenen te schoppen. De zwak uitgewerkte subplot rond een rijkeluisdochter, die Leigh opvoert om een contrast te illustreren, benadrukt zijn bittere antipathie jegens de hogere klasse en ook dat komt de film niet ten goede. Als familietragedie is 'Vera Drake' echter wel een voltreffer, die in talloze scènes de subtiele virtuositeit van zijn maker uitstraalt. Een uitmuntend geacteerd vrouwenportret kun je dit ook noemen, die de doorwinterde actrice Imelda Staunton eensklaps de aandacht oplevert die ze al 20 jaar verdient. Haar prestatie werd o.a. met een Oscarnominatie beloond.

Als puntje bij paaltje komt, is 'Vera Drake dus wel een excellente, rauw-realistische film, die geheel verkeerd als abortusdrama wordt bestempeld. Hoed u dus voor overschatting en beoordeel de film niet op zijn thema.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de