Paul Schrader's Exorcist: the Original Prequel
Genre: Horror
| Duur: 1u57 | Release: 31 December 1969 | Land: | Regie: Paul Schrader | Cast: Billy Crawford, Clara Bellar, Gabriel Mann, Stellan Skarsgård
Vol spanning keek iedereen uit naar Paul Schrader's versie van Exorcist: The Beginning die op het Bifff voor het eerst aan het publiek werd getoond. Het verhaal rond de film is ondertussen bekend (zie recensie Exorcist: The Beginning). Nadat John Frankenheimer -die de film oorspronkelijk zou regisseren met Liam Neeson in de hoofdrol- stierf tijdens de preproductiefase, werd Paul Schrader op het project gezet. Deze kreeg op zijn beurt op nogal oneervolle wijze zijn ontslag van Morgan Creek Productions wegens 'creative differences'. Nog nooit eerder was het gebeurd dat een regisseur een volledige film afwerkt en dan pas ontslagen wordt, een telefoontje naar Renny Harlin later bleek de vloek die over de Exorcist-sequels heerst zich verder te zetten. Waarschijnlijk uit medelijden liet Morgan Creek Schrader de film toch nog verder afwerken met de bedoeling een speciale dvd-versie uit te brengen. Nu blijkt dat de Renny Harlin versie compleet geflopt is aan de box-office ruiken ze echter geld en zit een bioscooprelease van Schrader's versie er toch nog aan te komen (waarschijnlijk in de zomer).
Of de Schrader-versie nu echt zoveel beter is? Qua scenario zit de film alleszins steviger in mekaar en het verhaal is veel compacter dan de Renny Harlin versie, die alle mogelijke richtingen uitschoot (vaticaan, kruistochten, prechristelijke oorlogen). Ook de nazi-scène (die nu in het begin van de film zit en Antonie Kamerling als nazi-officier heeft) wordt hier veel beter aangebracht als de oorzaak van Merrin's geloofsstrijd. Over het algemeen wordt het personage van priester Merrin (in beide films gespeeld door Stellan Skarsgard) dat in Harlin's film compleet verloren liep, veel meer uitgediept. Je zou zelfs kunnen zeggen dat er iets te veel aan introspectie wordt gedaan wat dan weer ten koste gaat van het eigenlijke horror-verhaal (zo voert het eigenlijke exorcisme ons terug naar de vreselijke keuze die de nazi's hem opdrongen). Merrin's sidekick, de diepgelovige en optimistische jonge priester Francis wordt in Schrader's film gespeeld door Gabriel Mann, vooral bekend uit romantische komedies. Hij slaagt erin ietsje meer flair aan de rol te geven dan de nogal stijve James D'Arcy uit Harlin's film maar het overdreven optimisme en naieve vertrouwen van het personage blijven even ongeloofwaardig.
De centrale rol, die in Schraders versie is weggelegd voor Filipino tieneridool Billy Crawford (sorry, wie?) -die op het festival in stralend wit pak en gouden juwelen op de persconferentie verscheen- werd in Harlin's film weggeknipt en vervangen door een compleet ander personage. Skarsgard en Vittorio Storaro (camera) waren zowat de enige overblijvers uit de oorspronkelijke cast.
Onvermijdelijk haken de twee films in elkaar, op sommige vlakken lijken ze elkaar zelfs te complementeren. Oké, de Renny Harlin versie was rotslecht maar bevatte toch enkele goeie momenten, zo past het apocalyptische einde van Harlin's film veel beter bij de sfeer van The Exorcist dan het eerder makkelijke en vrij happy ending van Schrader. Ook de finale showdown tussen priester Merrin en de demon wordt in Schrader's versie nogal flauwtjes en snel afgehandeld, bij Harlin duurt het iets langer maar staat ze dan weer bol van de onnozele special effects die eerder op de lachspieren werken dan op onze diepste angsten. Ach, er kan nog eindeloos heen en weer gepalaverd worden maar uiteindelijk slaagt geen van beide regisseurs erin een degelijke Exorcist-film af te leveren en is de hele heisa errond compleet overroepen.