A Most Violent Year

Genre: misdaaddrama | Duur: 2u05 | Release: 2 April 2015 | Land: VS | Regie: J.C. Chandor | Cast: Oscar Isaac, Jessica Chastain, David Oyelowo, Alessandro Nivola, Albert Brooks

Tot onze grote ontgoocheling kreeg het woordeloze meesterwerk All Is Lost bij ons geen bioscooprelease waardoor we de film dan ook geen welverdiende plaats in onze Top 10 van 2014 konden bieden. Gelukkig kan men zich troosten met A Most Violent Year waarin een man opnieuw het lot tegen zich krijgt en zijn hoofd boven water moet zien te houden, hetzij dit keer in een heel andere context. Na het overlevingsrelaas is dit misdaaddrama voor J. C. Chandor wederom een schot in de roos.

De film speelt zich af in New York tijdens 1981: het dodelijkste jaar uit de geschiedenis van de stad. De ambitieuze immigrant Abel Morales wil zijn positie versterken in de stookolie-industrie terwijl een onbekende vijand zijn truckers overvalt en de olievracht buitmaakt. Zijn echtgenote Anna, wiens maffiafamilie hem aan zijn bedrijf hielp, wil zich maar al te graag moeien in de zaak terwijl Abel zijn onderneming kost wat kost in de legaliteit tracht te houden. Tegelijk houdt een openbare aanklager hem nauwlettend in de gaten en wenst hij de boekhouding uit te mesten, op zoek naar frauduleuze praktijken. Wanneer het geweld verder toeneemt en zijn familie wordt bedreigd, groeit de druk bij Abel om zijn Amerikaanse droom van gewetensvolle CEO te herzien.

In plaats van ons te overladen met vloekende gangsters of shoot-outs in nachtelijke steegjes, gaat Chandor hier beheerst te werk en fixeert hij zich op de dilemma’s waarmee zijn personages worstelen. Hiermee treedt de cineast in de voetsporen van onder andere Sidney Lumet en James Gray. In steeds benauwender omstandigheden worden de personages continue tegen elkaar opgezet en worden hun verschillende opvattingen blootgelegd. Abel wil bewijzen dat zaken doen in een wettelijk kader zonder enige opofferingen mogelijk is, terwijl de ijskoude Anna haar familie wil beschermen zonder gezichtsverlies te leiden. Kijk maar eens hoe ze beide omgaan met een pas overreden hert.

Oscar Isaac voelt zich duidelijk goed in zijn vel en zet Abel neer als de Tony Montana van de legitimiteit die zijn koelte probeert te bewaren. De alomtegenwoordige Jessica Chastain toont alweer eens hoe veelzijdig zij is als actrice. De haast onherkenbare Albert Brooks is nog eens op het scherm te zien in een charismatische rol als de bemiddelende advocaat.

Daarnaast getuigt de beeldregie van Chandor opnieuw van een onwaarschijnlijk talent. De grauwe industrieterreinen van de besneeuwde metropool kwijnen weg door verval en graffiti, terwijl personages in donkere vergaderruimtes onder een geelbruin licht vertoeven. Het verderf wordt nog versterkt door de hypnotiserende soundtrack van opkomend componist Alex Ebert. De zorg waarmee de regisseur zijn personages uitwerkt, hanteert hij evenzeer bij de details die de schaarse actiescènes van een fenomenaal realiteitsgehalte voorzien. Het moet al geleden zijn van The French Connection dat ons hart nog zo tekeerging bij een achtervolging. Het oplaaiend stof dat het zicht in een tunnel volledig wegneemt, is zo'n vondst die de kijker nog meer in de sensatie van het moment betrekt.

A Most Violent Year bevestigt niet enkel Chandors vakmanschap, maar toont ook dat de filmmaker er telkens weer in slaagt om met veel lef zijn intrigerende visie ongeschonden op zijn publiek los te laten. Dit maakt van hem ongetwijfeld een van de meest veelbelovende Amerikaanse cineasten van zijn generatie. Het is enkel nog wachten op die instant klassieker!