The Man without a Past

Genre: Absurde Humor | Duur: 1u37 | Release: 4 December 2002 | Land: | Regie: Aki Kaurismäki | Cast: Markku Peltola, Kati Outinen

Notoir drinkebroer Kaurismäki de grote verliezer van het jaar 2002? Niet bepaald. "Kaurismäki wint niet", kopten sommige kranten. Maar Hable Con Ella was -ook volgens het publiek- een verdiende Best European Film. In Cannes schreeuwde een deel van de pers al moord en brand toen Polanski's The Pianist (door sommige onverlaten op boegeroep onthaald) en niet 'Mies vailla menneisyyttä' de Gouden Palm ontving. Maar 'The Man without a past', om het iets begrijpelijker te formuleren, kreeg er zowel de grote prijs van de jury, de oecumenische prijs als -oververdiend- die voor 'beste actrice' in de bevallige gedaante van Kati Outinnen. Geen misse buit. Want dat 'The man without a past' ééndimensionaler is dan zowel voorgenoemde Poolse als Spaanse film, zal niemand ontkennen.



Begrijp ons niet verkeerd. The man without a past is één van dé films van het jaar. 'The film without a point', schreef filmcritic.com. Dat was positief bedoeld. Maar niet helemaal de nagel op de kop. Het typische Kaurismäki- universum wordt alle eer aangedaan: zondermeer fantastische mise-en-scène en cinematografie wordt gecombineerd met een hilarisch onlogisch verhaal. En met een diepe boodschap: geef elkaar kansen.



De Man waarvan sprake in de titel stapt van de trein en wordt quasi onmiddellijk beroofd. De boeven laten hem voor dood achter. Eens in het hospitaal aangekomen, sterft hij ook effectief. Tot hij, het hoofd gemummificeerd, plots weer rechtkomt in zijn ziekenhuisbed. Hij gaat voor de spiegel staan, trekt zijn gebroken neus recht en zijn kleren aan: op zoek

naar een bestaan.



De Man wordt opgevangen door caravanbewoners en door het Leger des Heils, waar hij Irma ontmoet. Met en zonder haar probeert hij vanuit het niks enkele activiteiten te ontplooien. En hiermee zijn we qua korte inhoud zowat uitverteld. De hilarische ontmoetingen met Finnen van divers allooi laten we aan uw ontdekking over. Net zoals de vraag of de man zijn geheugen terugvindt. En of ie Irma aan de haak slaat.



De boel komt wat traagjes op gang, maar dan is het -besmuikt- lachen geblazen. De Man wordt in een heerlijk kikkerachtig perspectief gevangen als een Hedendaagse Held. Zij het dat die niet in het minst wordt gehinderd door enige geëxterioriseerde emotie of breedsprakerigheid. 's Mans antwoorden variëren grotendeels van "Blijkbaar." tot "Ja." of "Neen.", waarna stante pede op een ander onderwerp wordt overgesprongen.



Kaurismäki toont een magisch universum waarin een bloedeloos Leger des Heils-orkest wordt omgetoverd tot een rockabilly-band, waarin personages Ferris Bueller-gewijs de camera inkijken, waarin mededogen en groepsgevoel de grondtoon voeren. En waarin de absurditeit centraal staat. Vergelijk het met de schitterende VPRO-comedy 'Jiskefet', waarbij wereldmoeë vijftigers stoïcijns-tevreden blijven onder de meest extreme omstandigheden -als we maar een sigaretje kunnen roken. In tegenstelling tot de personages van Kees de Prins en co, blijken de meeste onderdanen van Kaurismäkistan echter nogal stil. En, ergens diep vanbinnen, liefdevol en romantisch. Nog wat katholieke rockabilly, iemand?



Met deze in superbe beelden gevatte mix van inktzwarte ironie en een vredesboodschap is het al erg moeilijk om de zaal niet met een kamerbrede glimlach te verlaten. 'Une banane', zoals Arno dat noemt.