L'Illusionniste

Met slechts vijf langspeelfilms heeft de Franse regisseur Jacques Tati zijn plaats in de hoogste rangen van de filmgeschiedenis verzekerd. Net als Charlie Chaplin combineerde Tati op sublieme wijze slapstickkomedie met een nodige dosis maatschappijkritiek, waarbij hij ook een opmerkelijke aandacht schonk aan het visuele. Een van zijn scripts, over de teloorgang van een oude goochelaar, raakte echter niet verfilmd en het is pas na zijn dood dat het gerealiseerd zou worden. Niet als live-action film maar als animatiefilm, omdat de dochter van Tati niet wou dat iemand anders haar vader zou imiteren. Het script ging naar de Sylvain Chomet, de Franse regisseur die in 2003 het prachtige Les Triplettes de Belleville afleverde.

In L’illusionniste volgen we Taticheff, een Franse goochelaar die het publiek wil entertainen met klassieke goocheltrucs. Maar in een tijd waar rock-’n-roll en televisie hun grote opmars maken, is het publiek niet meer geïnteresseerd in zijn oude trucjes en hij treedt steeds op in haast lege zalen. Wanneer hij echter opgemerkt wordt door een Schot die hem uitnodigt om in zijn klein dorpje op te treden, besluit hij hier op in te gaan. In dit armzalige dorpje zijn de mensen wel onder de indruk van zijn goocheltrucs, en dan vooral het jonge kamermeisje Alice, die al snel zijn metgezel zal worden tijdens zijn tournee in Schotland.

Sylvain Chomets ouderwetse en charmante tekenstijl, die hij voor deze film verder ontwikkelde, is een ware verademing tussen al het computer gegenereerde en 3D-geweld van vandaag de dag. Het nostalgische gevoel dat hij oproept, past ook perfect bij het verhaal over vervreemding en mensen die op zoek zijn naar hun identiteit en hun plaats in een moderne samenleving. Want niet alleen Taticheff leidt hier onder, ook de andere personages zoals de aan lager wal geraakte buikspreker en de gedesillusioneerde clown, delen hetzelfde lot. Ook Alice komt in de grootstad in een wereld terecht die vreemd is voor haar en waar ze haar best probeert te doen om zich aan te passen, al dan niet met succes.

Hoewel er nog ruim de plaats is voor humor, waarbij ook hier de botsing tussen traditie en moderniteit voor het nodige vertier zorgt, straalt de film dankzij de ouderwetse tekenstijl, de zeemzoete muziek en het verhaal een soort inherente droefheid uit. De film heeft dus een heel andere toon dan de komedies van Tati zelf, maar de fans zullen zeker niet teleurgesteld zijn. De goochelaar Taticheff (wat trouwens de echte familienaam van Jacques Tati is) is immers een geanimeerde versie van Mr. Hulot, het personage dat hij zelf speelde in de meeste van zijn films.

De film heeft een heel andere toon dan de komedies van Tati zelf, maar de fans zullen zeker niet teleurgesteld zijn

Chomet gaat zelfs zo ver in zijn eerbetoon dat hij in een geniale scène Taticheff een cinemazaal laat binnenlopen waar Mon Oncle aan het spelen is, waardoor de animatie-Tati en de echte Tati elkaar ontmoeten. Chomet behoudt aldus diezelfde sterke visuele en intelligente stijl van Tati. Er wordt haast niet gesproken in de film en de regisseur vertrouwt puur op de kracht van het beeld om de kijker mee te voeren. Als de film verweten wordt dat het verhaal te mager is, dan is dit omdat men te afhankelijk is van uitleg. Net als bij de andere films van de Franse grootmeester, wil de regisseur hier vooral tonen, eerder dan vertellen.

Jeroen Van Rossem Helemaal (niet) akkoord? Lees de