L'Ennemi

Genre: Drama | Duur: 1u45 | 2020 | Release: 26 Januari 2022 | Land: België | Regie: Stephan Streker | Cast: Jérémie Renier, Alma Jodorowsky, Emmanuelle Bercot, Félix Maritaud, Peter Van den Begin, Sam Louwyck, Bruno Vanden Broecke, Jeroen Perceval

Onze landgenoot Stephan Streker is met L'Ennemi aan zijn vierde film toe en kreeg daarvoor een topcast bij elkaar van Waals, Frans en Vlaams acteertalent. Het oerdegelijke drama tracht de ziel te doorgronden van een van moord verdachte man en zet de kijker daarbij flink aan het werk. 

Het scenario vond zijn inspiratie bij de moord op de vrouw van de Waalse politicus Bernard Wesphael, in 2013. In dit verhaal heet hij Louis Derieux en valt hij voor de charmes van radiopresentatrice Maeva. Hun relatie is onstuimig en grillig en kent een brutaal einde wanneer Louis Maeva vermoord aantreft in een hotelkamer. Louis wordt gearresteerd maar blijkt de vraag of hij verantwoordelijk is voor haar dood, niet te kunnen of willen beantwoorden. 

In dit psychologisch drama verkent Streker de geest van een man die schuld en onschuld niet meer uit elkaar lijkt te kunnen halen. Of hij dat speelt, is maar één van de vragen die het publiek zelf moet beantwoorden, maar de - verder fictieve - prent maakt er alleszins een intieme speurtocht van. Dat het ons in se misschien niet echt veel kan schelen of Durieux de moordenaar is of niet - en als hij het niet deed, wat gebeurde er dan wel? - willen de filmmakers best geweten hebben. L'Ennemi draait dan ook minder om die schuldvraag dan wat het doet met een man om je vat op de werkelijkheid te verliezen. 

Dat zorgt niet de hele duur van de film voor een psychologische spanningsboog. Dankzij de krachtige vertolking van Jérémie Renier weet het hoofdpersonage nog voor engagement van de kijker te zorgen, maar er sluipt een zekere repetitiviteit in het relaas en de wetenschap dat de protagonist een bij voorbaat verloren strijd voert, maakt de afhandeling ergens ook wat zinloos. Ook zonder veroordeling, zal terug opstaan moeilijk worden, gezien de schending van Durieux's privacy en zijn gekelderde politieke loopbaan.

Ook in Noces, de vorige film van Streker, werd een man opgevoerd die alles wil opgeven om datgene waar hij voor staat te waarborgen, maar in L'Ennemi wordt die mentale worsteling nog veel intiemer. Streker desoriënteert ons met zijn beelden en weet met het inzetten van Ensormaskers voor enkele sterke symbolische scènes te zorgen. Misschien was de film gebaat met iets meer van die bezwerende, geladen beelden om een echte afdaling in de waanzin te suggereren. De context, gevormd door het feitelijke en procedurele van de zaak, is onderhoudend en wordt ons met een prima ritme gebracht.

Het opvoeren van enkele van onze beste Vlaamse acteurs in weinig essentiële bijrollen, voelt geforceerd aan, alsof dit idee ingefluisterd werd door de marketing-afdeling van de filmverdeler. Enkel Sam Louwyck mag scoren met zijn onvoorspelbare personage, al appreciëren we wel de naturel waarmee Bruno Vanden Broecke zich in het Frans wist uit te drukken als onderzoeksrechter van dienst.