Erik Nietzsche - The Early Years - Part I

Lars is terug. Von Trier, jawel. Hij schreef onder het pseudoniem Erik Nietzsche het scenario van het dus naar hem vernoemde Erik Nietzsche. Von Trier, of moeten we Nietzsche zeggen, verwerkt zijn carrière bij de Deense filmschool tijdens de jaren '70 in dit best wel hilarisch portret van een jonge filmstudent die misschien minder in zijn mars heeft dan nodig om het te maken als regisseur.

Erik is een zachtaardige jongeman die wat nerveus is. Hij is overgevoelig en dat uit zich in een ietwat frequente buikloop. Hij doet zijn uiterste best om het te maken als regisseur, maar geldt voor zijn docenten als te innovatief. Hij moet dus vechten om zijn meesterwerk te kunnen maken.

Erik Nietzsche had van de meester zelf kunnen zijn: de egostrelerij en bevestiging straalt er van af dat het niet mooi meer is. Dan nog weet de film te overtuigen door zijn uiterst klassieke verhaalstructuur met een voice over van, jawel, Lars, en de lineaire vertelling.

Het is de humor van de diarree die ervoor zorgt dat het personage van Erik zeer, misschien wel te, herkenbaar wordt. Let ook op het feit dat dit toch wel een van de weinige films is waarin een personage naar het wc gaat. Nummer 2 welteverstaan. Dat leidt trouwens ook tot enkele, euh, onvoorziene shots.

Het is echter die fysieke aanwezigheid van de uitwerpselen die de intieme connectie van Erik met zijn kunst bewijst. Het is een deel van hem; hij moet als het ware zijn films eruit, euhm, persen. Maar hij doet dat met verve. Het is ook die verbinding tussen het extreem lage, de uitwerpselen, met het Hoge Culturele die van Erik zo?n verslavend personage maakt. Die postmodernistische mengeling van, tsjah, pulp en kunst zijn typisch. Lars schrikt in zijn eigen films ook niet terug van gelijkaardige absurde verbindingen, denk maar aan de vorkscène in Epidemic of de gelijkstelling tussen hoereren en liefde in Breaking the Waves. Hoog ís laag, in feite.

Als het Lars is die de voice over inspreekt en Lars het model is voor Erik, dan zou je haast gaan denken dat deze film een Von Trier is. Edoch, dat is te vroeg gekraaid. In de regisseursstoel zat Jacob Thuesen die ons op het FFFB al aangenaam verraste met Anklaget. Vroeger monteerde de man al voor Von Trier, onder andere de ziekenhuissoap Riget. Hij maakt van zijn tweede prent een onvervalste komedie, en knipoogt stevig naar zijn meester. Thuesens cinema blijft echter herkenbaar en identificeerbaar, in tegenstelling tot bijvoorbeeld collega Nicolas Boe die het noorden aan het verliezen is, hoe geniaal zijn films ook zijn mogen.

Erik Nietzsche is een zeer geslaagde komedie die de nichewereld van de film serieus op de korrel neemt, zonder echter de sérieux uit de weg te gaan. Als Thuesen goed oefent met montage en beeldvoering dan kan hij in de voetsporen treden van de meester. En dat lijkt Nietzsche alleszins niet erg te vinden. Bravo!

Beau Janssens Helemaal (niet) akkoord? Lees de