Confituur

"De bejaarde medemens verdient ook zijn brok aandacht", zo dacht althans Lieven Debrauwer die zijn kronkel onmiddellijk tot leidraad van zijn oeuvre koos. Al heel wat jaren vóor Pauline en Paulette was de West-Vlaming met kortfilms als Leonie (juryprijs op Cannes) en Testament-telkens met van der Groen- bezig met een verkenning van het thema.

Confituur gaat dan ook niet over confituur in al zijn aspecten. Een ouder koppel viert zijn gouden bruiloft, maar echtgenoot Tuur voelt zich vastroesten in zijn vertrouwde omgeving. Hij neemt de benen (eigenlijk de bus, het zíjn dan ook bejaarden) en gaat naar zijn zuster, die een cabaret uitbaat. Die Josée (Lomme serieus op haar retour) is de verstotene van de familie. Een hereniging zonder al te veel glorie dus, maar ze lijkt wel hartelijk.

Bij Schoenmakerij Tuur ontspoort het ondertussen, niet enkel omdat Emma geen verstand van zaken heeft (Emma is de vrouw; Mermans lijkt vanaf de eerste oogopslag verdacht veel op koningin Fabiola en blijft dat tot het eind waarmaken) maar ook omdat Gerda de lastpak uithangt en het huishouden onleefbaar maakt (Gerda is de inwonende zus; ziekelijk, immobiel en al met een voet in het graf).

In vele aspecten is 'Confituur' niet veel meer dan een kopie van Debrauwers langspeeldebuut: dezelfde kleurige fotografie streelt het oog, dezelfde humor doet de mondhoeken spastisch trekken en een meerderheid van overtuigende acteurs weet wederom te ontroeren. Gerda Marchand als bemoeizuchtige, roddelende buurvrouw overtuigt

Het verhaal is niet bijster origineel, maar het scenario is wel degelijk van kwaliteit. Het tempo ligt traag (zoals bij Pauline en Paulette) maar dat past wel bij de schuifelende oudjes en hun dagritme dat geen haast verdraagt. Het ene subthema (referenties aan erotische spanning) wordt al wat grondiger aangepakt dan het andere (huiselijk geweld bij dochter Rosa). Wat het geheel redt, is de grimmige humor van Gerda. Die is ook clichématig, maar ze werkt.

De film biedt evenzeer een glazen bol. Niemand zal kunnen weerstaan aan de neiging om zich in de schoenen van Emma of Tuur te plaatsen. Moet het niet vreselijk zijn om in een huwelijk vast te zitten? Je leven een sleur, vastgeroest in een kleine dorpsgemeenschap die van je verwacht dat je meedraait in een maar sporadisch geoliede ketting? Deze blik in de gemiddelde huiskamer levert dus een confronterende visie op. Verbittering, leugens, gekrenkte emoties: meer hoeft er niet schuil te gaan achter een (Vlaamse) huisgevel om een intieme, tragikomische, universeel herkenbare film op te leveren.

Lieven Debrauwer bevestigt en markeert plaatst opnieuw een klein lichtpunt in het kale Vlaamse filmlandschap. Wij kijken al uit naar de volgende keer dat de man een nieuw bejaardenthema aantikt. Dat verdient immers onze (film)aandacht.

Beau Janssens Helemaal (niet) akkoord? Lees de