Cold Mountain

Genre: Historisch | Duur: 2u33 | 2003 | Release: 18 Februari 2004 | Land: VS | Regie: Anthony Minghella | Cast: Nicole Kidman, Jude Law, Renée Zellweger, Philip Seymour Hoffman, Donald Sutherland, Ray Winstone, Natalie Portman, Brendan Gleeson, Giovanni Ribisi, Kathy Baker, Jena Malone, Charlie Hunnam, Eileen Atkins, Cillian Murphy, Melora Walters, Lucas Black, Jack White

Retour à Cold Mountain heet de nieuwste van Anthony Minghella in het Frans en daar komt het ook wel ongeveer op neer. Stadse schone Ada Monroe (Kidman) verhuist met vader dominee (Sutherland) naar het plattelandsdorpje Cold Mountain en wordt verliefd op Inman (Law). Van een relatie is nog maar amper sprake of Inman vertrekt naar het front alwaar hij de rest van de oorlog naar huis verlangt (want daar is zij gebleven), zij blijft thuis en wacht op hem. De helft van de film is Inman (als deserteur) ook echt onderweg naar huis, zijn terugkeer bemoeilijkt door allerlei hindernissen.

Cold Mountain speelt tijdens de Amerikaanse burgeroorlog, maar is geen veldslagenfilm. Eén grote gevechtsscène in de eerste twintig minuten volstond ruimschoots om ons te overtuigen van de waanzin van de oorlog. Hier geen verheerlijking van de esthetische schoonheid van de veldslag of loftrompet voor de heroïek van de strijders, maar pure horror. De close-ups van vechtende, stervende en vertrappelde soldaten in de donkergrijze modder, als ratten in een val, werken bevreemdend en doen alle overzicht verdwijnen. Wat overblijft is niets dan leed, chaos en de totale onzinnigheid van de oorlog. Na die eerste twintig minuten is het niet langer het helse leven aan het front, maar de evenmin benijdenswaardige situatie van deserteurs en achterblijvers die centraal staat. Oorlog is een constante, maar de politieke achtergrond ervan, o.a. het afschaffen van de slavernij, komt nauwelijks aan bod. Welgeteld twee keer krijgen we een zwarte slaaf te zien. Nou. Cold Mountain is dan ook geen historisch portret van het Amerika tijdens de burgeroorlog, maar bovenal een film over hoe twee prille geliefden mekaars enige houvast zijn in een land dat het noorden volkomen kwijt is.

Anthony Minghella brengt het liefdesverhaal op een erg klassieke en mooie maar soms nogal droge manier. Aan prachtige beelden alvast geen gebrek. Overweldigende landschappen, natuurlijk. Maar die verbleken bij het prachtige zwart-wit-spel tussen Nicole Kidman (prachtige zwarte outfit, zwarte hoed op de blonde krullen en zwart geweer in de slanke handen) en een besneeuwd bos. Wat ontbreekt is niet visuele pracht, maar emotie, schwung, medeleven met de personages. Kidman doet het zonder meer geweldig als rijke domineesdochter die tijdens de oorlog leert overleven. En Jude Law zet gesteund door lichamelijke littekens erg overtuigend een psychologisch geschonden deserteur neer. Zijn getekende gezicht hoeft eigenlijk geen commentaar en zegt meer dan de soms nogal duffe en artificiële dialogen die hij dient te declameren. Individueel zijn ze allebei meer dan overtuigend en samen vormen ze een mooi koppel, maar de vonk sloeg allerminst over naar de zitjes in de zaal.

De rest van de cast (Winstone, Seymour Hoffman, Portman, Ribisi) kwijt zich meer dan behoorlijk van zijn taak. Met één rampzalige uitzondering: Renée Zellweger. Het mens staat te acteren met de subtiliteit van een achtjarig wicht in een Studio 100-musical. En alsof dat nog niet volstond is ze voor haar wansmakelijke vertoning ook nog eens genomineerd voor een Golden Globe. Naar onze bescheiden mening zou een Raspberry Award meer op zijn plaats zijn. Elke seconde die ze in beeld komt is er een te veel en dat is niet alleen haar fout. Haar personage werkt gewoon niet. Ruby Thewes moet een vrijgevochten, aan de oppervlakte harde doch goedhartige vrouw zijn, maar stapelt de clichés op. Het begint al met haar entree: na een halve minuut in een compleet over the top zuidelijk accent te hebben staan brullen, rukt ze categoriek de kop van een haan die het city girl Ada Monroe lastig maakt. "He's Lucifer" staat die zelfs te beweren, ook een knap onnozele uitlating als je het ons vraagt. Zellweger lijkt voor de komische noot te moeten zorgen, maar overstijgt nooit het niveau van een klucht. Nee, dan liever haar ex-vriendje Jack White (!) (jawel, die van de White Stripes), die als gedeserteerd legermuzikant pakken overtuigender is dan Zellweger, of zelfs Seymour Hoffman, die als geile en geconstipeerde geestelijke wél voor een komische noot zorgt.

Het weinig meeslepende van de relatie tussen Monroe en Inman is bepalend en typerend voor Cold Mountain. Alle ingrediënten zijn aanwezig en worden vakkundig verwerkt, af en toe zit er een bijzonder beklijvende scène in, maar het resultaat is te flets en te koud om onder je huid te kruipen en 2u30 te blijven boeien.