Balada Triste de Trompeta

Wat als Frederico Fellini, Emir Kusturica, Quentin Tarantino en Rob Zombie ooit samen een film zouden gemaakt hebben? Het resultaat zou waarschijnlijk veel weg hebben van La Balada Triste de Trompeta, de nieuwste film van de Spaanse regisseur Alex de la Iglesia. Na een minder geslaagde Hollywood excursie (The Oxford Murders) is hij naar zijn thuisland teruggekeerd en heeft hij zichzelf gelukkig herpakt. Op het Filmfestival van Venetië mocht de film al direct gaan lopen met de Zilveren Leeuw voor Beste Regisseur, de prijs voor beste scenario en een schouderklopje van de heer Tarantino zelf.

Balada Triste de Trompeta is een groteske politieke satire geworden die het resultaat is van de la Iglesia’s drang om mensen te provoceren en te entertainen, maar ook om demonen uit het verleden waarmee hij worstelt, te verdrijven. Een verleden dat zwaar op hem weegt, maar ook op Spanje zelf, namelijk de opkomst van het fascisme en de dictatuur van Franco.

Na een proloog die zich afspeelt tijdens de Spaanse burgeroorlog en waarin de tragische jeugd van Javier en de relatie met zijn vader geschetst wordt, springt de film over naar het Madrid van 1973. Javier vindt werk als een trieste clown bij een excentriek circus en treedt op als rechterhand van de immens populaire clown Sergio. Hier wordt hij verliefd op de knappe trapezeartieste Natalia, de vriendin van Sergio, die te lijden heeft onder zijn dronkenschap en agressief gedrag. Wanneer zij toenadering tot Javier zoekt, ontstaat er een bloederige strijd tussen de twee clowns die een einde kent dat bijna even monumentaal is als het einde van Hitchcock’s North by Northwest.

Alex de la Iglesia is een enfant terrible bij uitstek en propt zijn film vol met brutale en expliciete scènes. Leuk voor de liefhebbers, maar niet zozeer voor de gevoelige kijkers. Ondertussen mengt hij ook nog eens gretig verschillende genres zoals melodrama, zwarte komedie, thriller en horror tot een explosieve mix. Dat deze evenwichtsoefening niet altijd even geslaagd is, doet niet af aan de pret maar zorgt er wel voor dat de film soms wisselvallig is qua toon en tempo. Waar de film wel goed in slaagt is in de opbouw van een groteske en tragische sfeer, die zich perfect leent voor dit macaber liefdesverhaal. Ook de sterke visuele stijl, met dank aan zijn vertrouwde cameraman Kiko de la Rica (Lucía y el sexo), draagt bij tot de grauwe en duistere stijl van de film.

Leuk voor de liefhebbers, maar niet zozeer voor de gevoelige kijkers

De personages lijken tegen dit alles de gebeurtenissen zonder enige motivering te ondergaan, waarbij ze steeds meer de controle verliezen en chaos veroorzaken doorheen de straten van Madrid. Eerder dan een gebrek aan personageontwikkeling, gelden zij in de film als metaforen wiens acties gedicteerd worden door de historische achtergrond. De liefdesrelatie tussen Javier, Sergio en Natalia kan immers gezien worden als een parabel voor de Spaanse burgeroorlog. Zo strijden zowel Javier (de republikeinen) als Sergio (de fascisten) voor het hart van Natalia (Spanje) en door het escalerend geweld dragen zij steeds meer de littekens van hun strijd.

De film eindigt dan ook met een opmerkelijke boodschap en een commentaar tegen het fascisme. De bereidwilligheid van de kijker mee te gaan in deze symboliek, is weliswaar onderhevig aan het visuele geweld.

Jeroen Van Rossem Helemaal (niet) akkoord? Lees de