Ghosts

Met haar langspeelfilmdebuut Ghosts treft de Turkse Azra Denis Okyay meteen raak. Deze versnipperde vertelling is een actueel, confronterend en finaal triestig portret van een stad waarvan de gloriejaren definitief voorbij zijn.

We volgen gedurende het verloop van één dag enkele protagonisten, waaronder de tiener Dilem, de wanhopige Iffet en de chageraar Rasit. Het zijn figuren die in hun pogingen iets op te bouwen of overeind te blijven, voortdurend hun morele kompas bijstellen. Istanbul lijkt zijn bevolking nog weinig kansen te bieden en laat hen over aan gesjoemel en gesjacher. Elk personage heeft zijn plan, maar zowel de danswedstrijd, de smokkeltrip als het illegaal doen instorten van een historisch gebouw, lijken slechts beperkte vooruitzichten te bieden. Dit alles speelt zich af tegen een opeenvolging van stroomstoringen.

Met deze vurige politiek-sociale schets ondermijnt Okyay het hartelijke en cultureel hoogstaande beeld van haar staat en stad. We zien verval, wanbeleid, repressie. Door met een smartphone opgenomen scènes in te lassen, vergroot de cineaste niet alleen het realiteitsgehalte, maar worden de personages ook schijnbaar bespied. Wantrouwen staat sociale cohesie in de weg, de strijdvaardigheid van een groep activisten voor vrouwenrechten voelt als een druppel op een patriarchale plaat.

Achter de muren van op te kalefateren woningen sluimert nog enige solidariteit en trachten idealisten jongeren te wijzen op schoonheid en kunst. Met zijn vijven rond een gsm om een Chaplinprent te bekijken, het heeft iets spijtig en bemoedigend tegelijk. Homofobie wordt zingend bestreden op een muzikaal feestje, maar echt jong en onbezorgd lijken de jeugdige personages niet.

Geloofwaardig politiek-sociale schets van een land in verandering

Ghosts voelt als een vinger aan de pols aan, en is zo levensecht in beeld gebracht dat je elk broeierig moment gelooft. De documentaire-esthetiek laat ons alles van heel nabij ervaren maar de camera zoekt op de gezichten van de hoofdpersonages voortdurend naar hun beleving. Gebeurenissen overlappen elkaar enkele keren, de chronologie krijgt hier en daar een tik en de context rond de handeling van personages wordt pas later duidelijk, maar of die verhakkelde vertelstijl echt effectief is, durven we ons wel afvragen. Veel meer dan om plot draait Ghosts immers om de gemeten temperatuur en hoeft het ondergeschikte narratief niet opgesmukt te worden met wat geëxperimenteer.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de