Batman Returns

Voor zijn vijfde film keerde Burton met succes terug naar de wereld van de reusachtige vleermuisman. Voorganger Batman was absoluut degelijke cinema, maar Batman Returns is nog net een tikkeltje meer morbide, duister, luguber, macaber, ... gewoon net dat tikkeltje meer Burton.

Batman, het alter ego van de rijke zakenman Bruce Wayne, kruist ditmaal de degens met The Penguin, een misvormde menspersoon die na verstoting door zijn ouders opgroeide in de riolen. Energiemagnaat Max Shreck (een al dan niet opzettelijke verwijzing naar de acteur uit Murnau's oervampierfilm Nosferatu?), zakelijk tegenstander van Wayne, sluit een deal met The Penguin om laatstgenoemde aan de oppervlakte te brengen en hem meteen te promoten als de nieuwe burgemeester van Gotham City. Met dit doel wordt er bewust chaos in de stad gecreëerd om deze daarna electoraal te recupereren. Als kers op de taart wordt er een grootschalige lastercampagne tegen Batman ingezet. Een confrontatie kan niet uitblijven maar dan komt de grillige Catwoman op de proppen en begint zich eveneens duchtig met de zaak te moeien.

Dit vrij eenvoudige verhaal wordt gedragen door sterke vertolkingen van alle protagonisten. Michael Keaton bevestigt en zet voor de tweede keer op rij een degelijke Batman neer (opvolgers Val Kilmer en George Clooney zouden bepaald meer moeite hebben om dit personage geloofwaardig over te brengen). Een goed gecaste Danny De Vito kan zich volledig uitleven als The Penguin, een schepsel kampend met een minderwaardigheidscomplex, een paraplufixatie en een waanzinnig wraakplan. Chistopher Walken zet wederom een solide bijrol neer als ambitieuze zakenman Max Shreck, in het soort van rol dat later steevast voor Johnny Depp zou zijn weggelegd. De show wordt echter gestolen door Michelle Pfeiffer, die geweldig is als Catwoman: wispelturig, geil en gevaarlijk, afwisselend poeslief en wild om zich heen krabbend. Kortweg alles wat Halle Berry later niet bleek te zijn in de afgrijselijke miskleun Catwoman.

De personages bevechten elkaar niet alleen met wapens, maar ook met woorden, en de acteur scheppen hier duidelijk plezier in. Catwoman: You're the second man who killed me this week. But I've got seven lives left. Zo sneert The Penguin vlijmscherp naar Batman: Ah, the direct approach. I admire that from a man with a mask.

Naast de acteurs verdient ook regisseur Tim Burton echter een grote pluim. Al vanaf de openingscène laat hij zien dat hij perfect weet hoe hij een verhaal moet visualiseren. Hij maakt zich de wereld van Batman helemaal eigen en transformeert deze zonder moeite in een echte Burtonwereld. De film krijgt aldus een prachtige donkere sfeer, die perfect blijkt te passen bij het verhaal en de personages. Gotham City wordt hierbij wederom geportretteerd als een gevaarlijke en groteske grootstad, waarbij we in de architectuur verwijzingen detecteren naar het Duitse Expressionisme (en meer bepaald naar Fritz Lang). Ook de mooi vormgegeven batmobiel mag in een aantal actiescènes opnieuw de hoofdrol opeisen.

Burton vindt in Batman Returns de perfecte dosering tussen sérieux en tongue in cheek, iets waar zo goed als alle latere stripverfilmingen steevast mee zouden worstelen. Ook de muziek van Burton-habitué Danny Elfman zit van de eerste noot juist en heeft een prachtig sfeerversterkend effect. In tegenstelling tot de Batmanserie - die nu wel erg gedateerd en simpelweg hilarisch overkomt - kan deze film moeiteloos de tand des tijds doorstaan. Met zijn twee Batmanfilms zorgde Burton eigenhandig voor de heropleving van de Batmansaga. Jammer genoeg zou deze franchise eerst vakkundig om zeep worden geholpen door de ongelofelijke missers Batman Forever en Batman & Robin, alvorens er in 2004 met Batman Begins nogmaals voor een verrijking van het filmlandschap zou worden gezorgd.

Simon Smessaert Helemaal (niet) akkoord? Lees de