The Assassination of Richard Nixon

Genre: Drama | Duur: 1u35 | 2004 | Release: 12 Januari 2005 | Land: VS | Regie: Niels Mueller | Cast: Sean Penn, Naomi Watts, Don Cheadle, Michael Wincott, Nick Searcy

De moordaanslag op Nixon wordt beraamd door Sam Bicke, een op zijn zachtst gezegd verbitterde en verliezende verkoper die eigenlijk niet meer wil dan wat respect en geluk in z`n zeer bescheiden bestaan. Probleem echter is dat de protagonist (Sean Penn in grote doen) op alle gebieden schromelijk faalt en zijn eigen ellende in de hand werkt. In wezen is hij een (te) goed en eerlijk mens om de American Dream te bereiken.

Deze bijtende satire beschimpt dan ook de `ongedwongen` ondernemingszin, de etnische ongelijkheid en het verschil tussen brave, arme schapen en stoutmoedige, stinkende rijkaards in het meest liberale land van de wereld (in eerste instantie in het Watergate-tijdperk, tegelijk ook in het heden). Maar meer nog wordt op een komische en soms sarcastische manier gelachen met de hoofdfiguur, die zijn opgekropte woede uiteindelijk richt op de machtigste sjacheraar van de natie - en zelfs daar niet in slaagt. De film is immers gebaseerd op waargebeurde feiten (doorspekt met een hilarisch 9/11 scenario), al blijft de vraag of dit ook de kwalitatieve waarde van de film verhoogt.

De prent is zonder meer onderhoudend - soms beklemmend, dan weer ronduit grappig en raak - en de cast acteert voortreffelijk, maar is zeker geen topper die iedere festivalganger moet gezien hebben. Puur esthetisch en inhoudelijk gezien biedt The Assassination of Richard Nixon weinig nieuws, al is het toch leuk om te zien hoe debutant Mueller inspiratiebronnen als Death a Salesman en Taxi Driver herwerkt tot een in vorm klassieke komedie. Bicke verwijst natuurlijk naar De Niro's Travis Bickle, al vinden wij dat de prent in het geheel dichter aanleunt bij dat ander maar minder bekend meesterwerk van Scorsese, The King of Comedy (zeker het `pussy` snorretje).

Dit alles wordt gekruid met een vleugje actuele thema`s als aanslagen, corrupte presidenten en sociale verzuring. Die zijn dus niet uitzonderlijk van onze tijd. Om met Bicke`s eigen woorden te eindigen, die zijn wrokkige woorden overigens richt tot de grote componist Elmer Bernstein: 'Vandaag de dag wordt een slaaf gewoon een werknemer genoemd en wordt hij herinnerd om zijn werk'. Wat dat laatste ook moge betekenen.