American Splendor

Genre: Biografie / Tragikomedie | Duur: 1u40 | 2003 | Release: 31 Maart 2004 | Land: VS | Regie: Shari Springer Berman, Robert Pulcini | Cast: Paul Giamatti, Hope Davis

Eén van de meest complexe en fascinerendste filmpersonages die dit jaar op het witte doek verschenen, is zonder twijfel Harvey Pekar. Pekar is het soort mens dat absoluut in de galerij der Amerikaanse archetypes past. Niet al te knap, communiceert intens maar moeilijk, beklaagt zichzelf en de wereld, is dol op jazz en boeken, leeft alleen in een stal van een flat, en zit boordevol complexen en frustraties. De Verenigde Staten loopt eigenlijk vol Harvey Pekars. Maar deze bestaat wel echt.

Halfweg jaren ?70 ontmoette die Pekar een zielsverwant, de intussen befaamde striptekenaar Robert Crumb. Het inzicht dat comics meer dan wat amusement en net als kunst een beeld van een tijd kunnen zijn, inspireerde Pekar toen eindelijk tot zijn eerste echt productieve daad: hij schreef een stripverhaal, gebaseerd op zijn eigen leven, freaks en kopzorgen incluis. American Splendor bereikte cultstatus en geldt nu nog steeds als een topper in zijn genre. Documentairemakers Springer Berman en Pulcini vonden dit levensverhaal de moeite waard om er een film van te maken.

De makers zijn echter bewust de traditionele biografie ontlopen. American Splendor is allereerst een echte stripverfilming, inclusief tekstballonnetjes en getekende ventjes. Daarnaast is het ook gedeeltelijk een documentaire, want de échte Harvey Pekar en de zijnen duiken ook op om de gebeurtenissen te becommentariëren. Het resultaat is een volstrekt uniek filmexperiment, boordevol vernuftige visuele trucjes en narratieve fantasietjes. Maar het is ook een pakkend, hartverwarmend en hilarisch portret van zomaar iemand, in casu Pekar. Alle sentiment wordt vermeden en toch leef je intens mee met dit onweerstaanbare personage.

Paul Giamatti (Man on the Moon, Storytelling) is in de hoofdrol een revelatie. Hij ís Pekar en zet een van de meest verbluffende acteerprestaties van de laatste jaren neer. Hope Davis (About Schmidt) is als vriendin/echtgenote Joyce - een al even geschift mens - eveneens indrukwekkend. Ze brengen de sublieme dialogen schitterend en zorgen voor betrokkenheid in het leven van iemand die ons anders nauwelijks iets zou kunnen schelen. Een wondermooie, uiterst grappige, meesterlijk samengestelde en opgebouwde film.