Misery

"Kun je?" Steeds sneller verschenen de woorden op het papier. "Kun je?" Hij typte nu als een razende. "Kun je?" Paul Sheldon huilde. Hij kon. Met deze zin trok Stephen King een streep onder Misery, misschien wel zijn meest autobiografische roman.

De plot: Paul Sheldon, een schrijver van pulpverhalen keert met het manuscript van 'Snelle wagens', zijn eerste 'ernstige' boek terug naar de grootstad. Tweede boek in zijn bagage: de nagelnieuwe editie van 'Misery' waarin hij het gelijknamige personage laat sterven. Onderweg, net in the middle of nowhere, krijgt hij een zwaar auto-ongeval. Hij wordt wakker in het huis van Annie Wilkes. Gered? Nauwelijks. Annie blijkt een zwaar psychotische ex-verpleegster én een vurige fan van 'Misery'. Als ze de dood van haar favoriete romanpersonage verneemt, verbrandt ze het manuscript van 'Snelle wagens'. Ze verplicht Paul om Misery in een nieuw boek terug tot leven te brengen. Paul heeft weinig keus. Zijn benen zijn verlamd. Annie maakte hem totaal verslaafd aan pijnstillers. Bovendien bengelt ze soms aan een gevaarlijke kant van haar psychose. Met de moed der wanhoop schrijft hij voor zijn leven.

Geef toe: zelfs met weinig verbeelding kan je Paul als alter ego van King zien. Bovendien schreef King 'Misery' in de meest ellendige periode van zijn leven. Na een jarenlange verslaving aan cocaïne, tranquillizers en scheepsladingen alcohol stelde zijn vrouw hem voor de keus: binnen de veertien dagen afkicken of een scheiding. Uiteraard kickte King af. Maar kon hij nu nog wel schrijven? Hoe zat het met Lord Byron, Oscar Wilde, Hemingway, Baudelaire, Edgar Allen Poe, Arthur Miller, die ellenlange lijst van schrijvers uit de wereldliteratuur die hun beste werk onder invloed schreven?

Kings poging Misery is in feite een metaverhaal over de kunst van het schrijven onder barre omstandigheden. Net als King raakt Paul Sheldon verslaafd aan pijnstillers. En net als King dient hij er zonder te leren schrijven. Klinkt allemaal goed, maar is 'Misery' ook spannend? Absoluut. Sheldons wereld bestaat uit één kamer en een goed gekke ex-verpleegster. Claustrofobie ten top. Het personage van Annie Wilkes is misschien het griezeligste dat King ooit uit zijn pen zoog. Het ene moment poeslief, het andere verward, een derde keer zo gevaarlijk als een tijger in fluwelen handschoenen. Een complexe, verwarde, maar bovenal gevaarlijke vrouw.

Net daar schuilt hem het knappe van de adaptatie. Kathy Bates speelt met de finesse van een scheermesje op gevaarlijk gladde huid de donkere kanten van Annie. Om dan weer plotsklaps te veranderen in de lieve ex-verpleegster die alles doet voor haar schrijver. Tot in de flinterdunste nuance heeft ze vat op haar extreem-griezelige personage. Voor haar prestatie kreeg ze dan ook verdiend de oscar voor beste vrouwelijke hoofdrol. James Caan speelt een adequate Paul Sheldon, maar de tweede verrassing van de film schuilt in regisseur Rob Reiner. Reiner, die eerder het schattige Stand by me verfilmde, maakt van Misery een heerlijk spannende gijzelingsthriller. Let op de scène waarin Annie een voet van Paul amputeert. Pure horror.

Misery is ook briljant omdat Reiner er in slaagt de vele monologue intérieurs uit het boek te transponeren naar de film. Die optelsom maakt van Misery, misschien samen met The Shawshank Redemption de beste King-adaptatie. Welke van alle Kingverfilmingen nu als op zichzelfstaand medium de beste film is, laten we aan uw oordeel over.

Over één ding zijn we formeel: de films uit dit lijstje verdienen allemaal 3 of 4 sterren. Conclusie? Die King is misschien een pulpschrijver: hij heeft toch minstens enkele huiveringwekkende, nostalgische en ontroerende verhalen uit zijn mouw geschud, hij heeft toch minstens enkele bevlogen regisseurs tot geniale films geïnspireerd. (Als u ons nu wilt excuseren, wij zijn bezig aan het verzameld oeuvre van Dostojewski)

Filip Hermans Helemaal (niet) akkoord? Lees de