The Great Ecstasy of Robert Carmichael

Een Clockwork Orange voor het nieuwe millennium? Het regent wolkbreuken binnen de incrowd van het internationale filmjournaille. The Great Ecstasy of Robert Carmichael, het snoeiharde debuut van de Britse Thomas Clay zou de enige waardige opvolger zijn van Kubricks amorele geweldstudie vormen. In Cannes verliet een deel van de filmpers de zaal bij het verschroeiende einde. Een hype te ver? Een storm in een glas water? Wij weten het zo nog niet. Het is alleszins van Irréversible geleden dat wij nog zo'n realistisch, misselijkmakend geweld in een bioscoopzaal zagen. Maar dat gebeurt enkel in de grote finale, die herinneringen oproept aan die andere -en nog véél goordere- schandaalfilm, Lukas Moodyssons A Hole In My Heart. Maar valt er voor die finale dan nog te genieten van een goede film? Even samenvatten.

Een ingeslapen Brits kuststadje, 2003. Robert Carmichael is een stugge, verlegen tiener, een getalenteerde cellospeler, met meer dan middelmatige schoolprestaties. Zijn vriend Joe is net van school gesmeten. Samen met de zwarte Ben spijbelen ze, roken ze hasj, hangen ze rond op straat. Robert Carmichael is zowel in interactie met Joe als in conversaties met zijn moeder (die we herkennen uit ondermeer Mike Leighs All or Nothing) het schoolvoorbeeld van de uitdrukking 'stille waters, diepe gronden'. Of hij te weinig voelt of net te veel om die emoties nog te kunnen uiten, het is maar de vraag. Ondertussen probeert premier Blair het Britse volk en het parlement wakker te maken voor een militaire tussenkomst in Irak. .

Het leven van de jongens verandert wanneer Joe's neef Larry uit de gevangenis komt. Larry de kids in contact met het grote spul: ecstasy en coke. Al vlug nemen ze massa's drugs. Als later een apestoned meisje in het appartement van een dealer wordt misbruikt, blijft Robert in de zetel hangen. Zoals steeds is hij meer onderdeel van het decor dan een personage van vlees en bloed. Het zal tot de harde finale duren eer Robert -op gruwelijke wijze- tot actie overgaat en zijn ecstasy uit de titel beleeft. .

Gevoelige kijkers wezen gewaarschuwd: de bloederige finale slaat zelfs de meest stoïcijnse toeschouwer knock-out. Maar wat een film! Wat een talent! Om te beginnen maakt regisseur Thomas Clay maximaal gebruik van de locatie. Hij filmt wind die over een lege kuststrook raast, hij laat zijn personages door verlaten industrieterreinen en een grijs Engels landschap struinen. Het troosteloze decor weerspiegelt de innerlijke leegte van zijn protagonisten. .

Ook de soundtrack draagt bij tot dat Brechtiaanse, wrange gevoel van vervreemding. Op de meeste scènes plakken piano-en vioolconcerti van Elgar en Purcell, met uitzondering dan van een lange sequentie die alles heeft om tot een klassiek filmfragment uit te groeien. In de living van Larry's dealer draait een DJ snoeiharde beats. Terwijl zijn maten buiten beeld het meisje verkrachten -een kijkdeprivatie die sterk herinnert aan de moord buiten beeld in de eindsequentie van Antonioni's Professione Reporter- blijft Robert versuft hangen voor een TV waarop premier Blair de natie toespreekt. Een groezelig-blauwe living, een onverstoorbare DJ en een haast flauwvallende protagonist; die kadrering levert een surrealistisch, haast onaards tableau vivant op.

Zo stuwt het verhaal, eerst een beetje op een Short Cuts, Magnolia-achtige manier (we volgen allerlei personages), vervolgens meer rechtlijnig naar een kopstoot van een finale. En ja, dat einde doet sterk herinneren aan de sequentie in A Clockwork Orange, waarin Alex en de zijnen een rijk koppel molesteren. Robert Carmichael is een enigma, een stoorzender, een jongeman die op het eerste zicht alles heeft om het te maken in het leven: intelligentie, talent, een lieve moeder. Waarom dan die gruwelijke daad? Je kunt je in bredere zin afvragen of deze film nu het morele failliet van het hedendaagse Engeland de kaak stelt. Wij weten het niet. Wij weten alleszins dat Blair niet zal lachen als hij deze film te zien krijgt. .

The Great ecstasy of Robert Carmichael is een film die je bij de ballen grijpt, die je verweesd achter laat, je misschien zelfs een beetje hetzelfde gevoel geeft als Von Triers Dancer in the Dark. Geen makkelijke film voor een vrijdagavond dus, wel een cinematografische ervaring om u tegen te zeggen.

Filip Hermans Helemaal (niet) akkoord? Lees de